Uproszczona restrukturyzacja – Kancelaria Restrukturyzacyjna

W tzw. Tarczy 4.0 wprowadzono narzędzie, które stało się bardzo popularne wśród polskich firm i jest wykorzystywane nie tylko przez hotele i restauracje, ale również firmy przemysłowe, odzieżowe, transportowe itp. To uproszczona restrukturyzacja. Jest to rozwiązanie tymczasowe, ponieważ ustawodawca przewidział, że obwieścić o otwarciu postępowania restrukturyzacyjnego można najpóźniej do dnia 30 czerwca 2021 r., jednakże pojawiają się już głosy, aby narzędzie to w tej lub nieco zmodyfikowanej formie zostawić na stałe w polskich porządku prawnym. Dlaczego? Bo dotychczasowe rozwiązania w zakresie restrukturyzacji firm (postępowanie o zatwierdzenie układu, przyśpieszone postępowanie układowe, postępowanie układowe i sanacja) to procedury skomplikowane, czasochłonne i drogie, a w konsekwencji nieefektywne. Gwarancje praw wierzycieli są tam zapewnione, jednakże powodują one jednocześnie to, że restrukturyzacja się nie udaje. Uproszczona restrukturyzacja miała być w założeniu tania, efektywna i szybka i to się ustawodawcy udało. Dla kogo jest to idealne narzędzie? Ile czasu trwa? Jaki jest koszt? Jakie są korzyści dla dłużników? Jak postrzegają uproszczoną restrukturyzację wierzyciele? O tym wszystkim dowiesz się poniżej.

Dla kogo jest uproszczona restrukturyzacja?

Ten rodzaj postępowania jest dostępny dla wszystkich podmiotów, które posiadają tzw. zdolność restrukturyzacyjną. Najczęściej korzystają jednoosobowe działalności gospodarcze, mikro, mali i średni przedsiębiorcy, a także gospodarstwa rolne. Aby skorzystać z dobrodziejstw uproszczonej restrukturyzacji podmiot musi być niewypłacalny lub co najmniej zagrożony niewypłacalnością. Najłatwiej jest zawrzeć z wierzycielami układ wtedy, kiedy podmiot nie jest zadłużony „pod korek”, nie ma wielu tytułów egzekucyjnych, a przeterminowanie zadłużenia wystąpiło w ostatnim czasie, a nie np. utrzymuje się latami. Niekiedy dłużnicy szukają rozwiązań za późno, zbyt długo próbują radzić sobie sami. Wierzyciele tracą wtedy zaufanie, a jest ono niezbędne do znalezienia kompromisu w ramach propozycji układowych. Warto zaznaczyć, czy przyczyna niewypłacalności czy zagrożenia niewypłacalności nie musi odnosić się do kwestii epidemii COVID-19, choć bardzo często to główny powód otwarcia uproszczonej restrukturyzacji. Do dnia 15 listopada 2020 r. obwieszczeń o otwarciu postępowań restrukturyzacyjnych ukazało się w MSiG aż 233 (co stanowiło około 70 procent wszystkich restrukturyzacji). Po 15 listopada 2020 r. obserwujemy nieustanny przyrost tych postępowań.

Czy uproszczona restrukturyzacja chroni przed upadłością?

Na to pytanie  – czy uproszczona restrukturyzacja chroni przed upadłością – nie ma niestety dziś jednoznacznej odpowiedzi. Są wątpliwości interpretacyjne, ale jak wskazują dotychczasowe rozstrzygnięcia, sądy zdają się stać na stanowisku, że kolizja wniosków o upadłość i restrukturyzację występuje dopiero w momencie złożenia wniosku o zatwierdzenie układu. Otwarcie postępowania restrukturyzacyjnego chroni przed upadłością (wyjątkiem jest jednak procedura o zatwierdzenie układu, a to do tych przepisów odsyła uproszczona restrukturyzacja). Jakkolwiek temat jest skomplikowany i to sądy podejmą ostateczną decyzję, należy liczyć się z istotnym ryzykiem, że procedura nie uchroni przed upadłością. Dlatego, gdy wierzyciel złożył już wniosek o upadłość – trzeba rozważyć inną procedurę restrukturyzacyjną, aby uzyskać ochronę.

Ile trwa uproszczona restrukturyzacja?

Końcowym etapem uproszczonego postępowania restrukturyzacyjnego jest złożenie przez dłużnika wniosku o zatwierdzenie układu do właściwego sądu. Przepisy ustawy – Tarczy 4.0.wskazują, że jeżeli w terminie 4 miesięcy od dnia dokonania obwieszczenia nie wpłynie do sądu wniosek o zatwierdzenie układu – postępowanie z mocy prawa umarza się. Na wniosek dłużnika, wierzyciela lub innej osoby mającej interes prawny sąd wyda postanowienie stwierdzające umorzenie postępowania z mocy prawa. Zasadniczo więc dłużnik ma 4 miesiące, aby dogadać z wierzycielami warunki układu i złożyć stosowny wniosek do sądu. Brak wniosku w tym terminie powoduje, że ustaje ochrona przed egzekucją i wszelkie dobrodziejstwa związane z uproszczoną restrukturyzacją.

Sąd wydaje postanowienie o zatwierdzenie układu w instrukcyjnym terminie 2 tygodni, w praktyce w warunkach warszawskich czeka się nieco dłużej..

Jaki jest harmonogram czynności w ramach uproszczonej restrukturyzacji?

Pierwszym krokiem inicjującym postępowanie uproszczone o zatwierdzenie układu jest znalezienie doradcy restrukturyzacyjnego, z którym zostanie podpisana umowa o nadzór nad przebiegiem postępowania. Należy wybrać spośród osób, które posiadają licencję. Doradca restrukturyzacyjny Anna Wołczkiewicz posiada doświadczenie w zakresie nadzoru nad uproszczonymi restrukturyzacjami, co stanowi gwarancję przygotowania prawidłowych propozycji układowych. Po podpisaniu umowy o nadzór kolejnym krokiem jest przygotowanie przez dłużnika z pomocą nadzorcy układu – spisu wierzytelności, spisu wierzytelności spornych oraz propozycji układowych. Dopiero podpisanie i złożenie tych dokumentów nadzorcy powoduje, że można wystąpić z wnioskiem o obwieszczenie o uproszczonej restrukturyzacji w Monitorze Sądowym i Gospodarczym. Zazwyczaj dłużnikom zależy, aby obwieszczenie nastąpiło jak najszybciej – z uwagi na uciążliwe egzekucje, brak środków na bieżące potrzeby, zagrożenie wypowiedzeniem kluczowych umów, a w konsekwencji przerwania świadczeń. Od sprawności nadzorcy układu będzie zależało tempo prac i to, kiedy dojdzie do dokonania obwieszczenia o otwarciu uproszczonej restrukturyzacji wobec dłużnika. Ostateczny kształt propozycji układowych może wynikać z przebiegu negocjacji z wierzycielami, ale nie jest to reguła. Może być tak, że dłużnik na sztywno określi treść propozycji, ponieważ wie, że oczekiwania wierzycieli wykraczają poza realne możliwości dłużnika, co powoduje, że układ i tak nie zostanie zatwierdzony. Nadzorca układu wspólnie z dłużnikiem podejmuje również decyzje jak przeprowadzić głosowanie.

Głosowanie może odbywać się poprzez:

1. samodzielne zbieranie głosów przez dłużnika lub
2. na zgromadzeniu wierzycieli (o zwołaniu zgromadzenia obwieszcza się w Monitorze Sądowym i Gospodarczym).

Na dziś nie ma jednoznacznej odpowiedzi, czy w przypadku samodzielnego zbierania głosów przez dłużnika liczy się wierzycieli głosujących, czy uprawnionych do głosowania. Należy zatem wybrać bezpieczniejszą opcję i za każdym razem w postępowaniu zwoływać zgromadzenie wierzycieli. Uchwała o przyjęciu układu zapada większością głosujących wierzycieli, mających co najmniej 2/3 sumy wierzytelności przysługujących głosującym wierzycielom. Jeżeli uda się przyjąć układ – dłużnik powinien niezwłocznie, zachowując termin 4 miesięcy od obwieszczenia złożyć do właściwego sądu wniosek o zatwierdzenie układu. Istotnym załącznikiem do wniosku jest sprawozdanie nadzorcy układu. Sprawozdanie musi również zawierać szereg wymaganych przez prawo załączników, m.in. plan restrukturyzacyjny, bilans, wykaz majątku – tak więc nadzorca wraz z dłużnikiem muszą mieć czas na przygotowanie dokumentów, dlatego nie należy ustalać terminu zgromadzenia wierzycieli pod koniec terminu do złożenia wniosku, chyba że wcześniej została opracowana cała dokumentacja.

Jakie są korzyści z uproszczonej restrukturyzacji dla dłużnika? Czy uproszczona restrukturyzacja chroni przed egzekucją?

Jedną z najistotniejszych korzyści skorzystania przez dłużnika z uproszczonego postępowania restrukturyzacyjnego jest ochrona jego majątku przed egzekucją. Z dniem otwarcia uproszczonego postępowania restrukturyzacyjnego (obwieszczenia o otwarciu postępowania) co do zasady zawieszeniu ulegają egzekucje, a nowe nie mogą zostać wszczęte. Bardzo istotna jest również kwestia niedopuszczalności wypowiedzenia umów – dzierżawy, najmu, kredytu. Należy również wskazać, że otwarcie postępowania chroni przed zarzutem niezłożenia wniosku o upadłość w terminie i tym samym odpowiedzialnością finansową członków zarządu spółek, ale również możliwością postawienie zarzutów karnych. Nie ma jednoznacznej odpowiedzi na pytanie, czy otwarcie postępowania uniemożliwia ogłoszenie upadłości, o czym była mowa w pkt 2.

Ile kosztuje uproszczona restrukturyzacja? Ile wynosi opłata za wniosek o zatwierdzenie układu?

Koszt uproszczonej restrukturyzacji będzie zdecydowanie niższy niż w przypadku innych postępowań restrukturyzacyjnych. Zasadniczymi kosztami są: koszty obwieszczeń w MSiG (500 zł za obwieszczenie), opłata sądowa od wniosku o zatwierdzenie układu (1000 zł) oraz wynagrodzenie doradcy restrukturyzacyjnego. Celem ustawodawcy było ograniczenie ustawowe maksymalnego wynagrodzenia doradców zwłaszcza w stosunku do mikro i małych przedsiębiorców oraz w przypadku, gdy sąd odmówi zatwierdzenia układu lub dojdzie do umorzenia postępowania. Regulacje zapewniają zatem dłużnikowi, że postępowanie nie będzie drogie, szczególnie w razie niepowodzenia.

Jakie są prawa wierzycieli w ramach uproszczonej restrukturyzacji?

Mimo że cała procedura jest maksymalnie uproszczona, wierzyciele mają również określone prawa i gwarancje. Ustawodawca przewidział możliwość uchylenia skutków dokonania obwieszczenia o otwarciu postępowania. Zgodnie bowiem z treścią art. 18 Tarczy 4.0. z wnioskiem do sądu o uchylenie skutków dokonania obwieszczenia może wystąpić również wierzyciel. Ponadto Dłużnik może rozpocząć procedurę wyłącznie raz. W toku postępowania uproszczonego nadzorca układu sprawuje nie tylko nadzór nad przebiegiem głosowania, ale również nad majątkiem dłużnika i jego czynnościami (np. zaciąganiem kolejnych zobowiązań, obciążeniami majątku). Dłużnik odpowiada również w przypadku dokonania obwieszczenia o uproszczonej restrukturyzacji w złej wierze. Wierzyciel ma również prawo zwrócić uwagę na nieprawidłowości przy głosowaniu oraz pozyskać wiedzę o stanie finansowym i majątkowym dłużnika, zwracając się z pytaniami bezpośrednio do nadzorcy układu.

Jak długo sąd rozpatruje wniosek o zatwierdzenie układu? Co w przypadku odmowy zatwierdzenia układu lub umorzenia postępowania?

Sąd rozpatruje wniosek o zatwierdzenie układu w terminie dwóch tygodni od dnia jego złożenia. Trzeba jednak pamiętać, że jest to termin instrukcyjny. Ustawodawca przewidział, że w terminie złożenia zażalenia na postanowienie o odmowie zatwierdzenia układu, który wynosi 14 dni, lub w terminie 7 dni od dnia umorzenia postępowania po złożeniu wniosku o zatwierdzenie układu, dłużnik może złożyć uproszczony wniosek o otwarcie postępowania sanacyjnego (art. 328 prawa restrukturyzacyjnego) lub uproszczony wniosek o ogłoszenie upadłości (art. 334 prawa restrukturyzacyjnego).

W celu uzyskania dokładniejszych informacji prosimy o wypełnienie formularza kontaktowego: