Pozbawienie władzy rodzicielskiej – Warszawa
Władza rodzicielska
Oznacza to przede wszystkim obowiązek i prawo rodziców małoletnich dzieci do wykonywania pieczy nad osobą i majątkiem dziecka oraz do jego wychowania, z poszanowaniem jego godności i praw. Kryterium które wyznacza treść władzy rodzicielskiej jest zawsze dobro dziecka. W związku z rozwodem rodziców, sąd na nowo ustala zasady jej wykonywania w stosunku do niepełnoletnich dzieci. Obligatoryjnym elementów wyroku (w przypadku, gdy strony mają małoletnie dzieci) jest orzeczenie m.in. o władzy rodzicielskiej.
Prawa i obowiązki rodzica (matki, ojca)
Według prawa władza rodzicielska dotyczy w szczególności sprawowania nad dzieckiem osobistej pieczy. Istotna jest również kwestia reprezentacji dziecka (w tym przed sądem) oraz zarząd jego majątkiem. Władza rodzicielska powinna być wykonywana w taki sposób, aby było to zgodne z dobrem dziecka i interesem społecznym. Rodzice muszą też uwzględnić rozsądne życzenia dziecka, podejmując istotne decyzje o jego sprawach osobistych i majątkowych.
Prawa i obowiązki dziecka
Dziecko pozostające pod władzą rodzicielską powinno być posłuszne. W sprawach, w których może samodzielnie podejmować decyzje musi słuchać zaleceń rodziców i wysłuchać ich opinii. Dziecku przysługują określone prawa, o czym rodzice nie mogą zapominać, w tym: prawo do życia, prawo do rozwoju, prawo do wychowania w rodzinie, prawo do wyrażania własnych poglądów, prawo do informacji. Rodzice muszą szanować godność dziecka.
Ograniczenie władzy rodzicielskiej
Rodzice, zwłaszcza w trakcie rozwodu zastanawiają się, czy można ograniczyć władzę rodzicielską jednemu z nich. Dzieje się tak najczęściej z uwagi na prozaiczny fakt, że są skłóceni i nie mogą się dogadać, co do istotnych spraw dziecka. Czasami, w takich wypadkach będzie to jedyne rozwiązanie, które umożliwi sprawowanie władzy rodzicielskiej bez przeszkód.
Ograniczenie władzy rodzicielskiej wymaga pogłębionej analizy stanu faktycznego – sądy powinny rozważać takie rozwiązanie wyłącznie w trudnych sytuacjach, gdy dobro dziecka jest z jakichś powodów zagrożone. Sąd podejmuje decyzje w tym przedmiocie również w sytuacji, w której rodzice żyją w rozłączeniu (najczęściej w związku z rozwodem lub separacją). Klienci często wskazują, że nie są w stanie podjąć wspólnie pewnych decyzji, np. co do wyboru szkoły, ale też w bardziej prozaicznych wyborach, np. wyjazdu dziecka na kolonię, wspólnego wyjazdu na wakacje zagranicę. Dobry adwokat pomoże podjąć decyzję w zakresie właściwego wniosku (np. o ograniczenie władzy rodzicielskiej drugiego rodzica). Powierzenie władzy rodzicielskiej jednemu z rodziców (z ograniczeniem tej władzy w stosunku do drugiego) następuje poprzez przesądzenie, który rodzic daje lepszą gwarancję pieczy nad dzieckiem. Na czym polega ograniczenie władzy rodzicielskiej? Najczęściej ogranicza się władzę do współdecydowania o najistotniejszych sprawach dziecka. Mamy zatem rodzica „wiodącego”, który spędza z dzieckiem więcej czasu, z którym dziecko mieszka i który podejmuje decyzje w bieżących sprawach, jednakże w kwestii np. wyboru leczenia musi podejmować decyzje wspólnie z drugim rodzicem. Należy mieć świadomość, że różnica między ograniczeniem władzy rodzicielskiej, a jej pozbawieniem jest znacząca. Rodzic, który ma ograniczoną władzę rodzicielską ma prawo do kontaktów z dzieckiem, musi też spełniać względem dziecka obowiązek alimentacyjny.
Pozbawianie władzy rodzicielskiej
W przypadku, gdy władza rodzicielska nie może być wykonywana z powodu trwałej przeszkody albo jeżeli rodzice nadużywają władzy rodzicielskiej lub w sposób rażący zaniedbują swoje obowiązki względem dziecka, sąd opiekuńczy pozbawi rodziców władzy rodzicielskiej. Sprawa o pozbawienie władzy rodzicielskiej jednego lub obojga rodziców może być wszczęta na wniosek lub z urzędu. Trwała przeszkoda to np. odbywanie długoletniej kary pozbawienia wolności, czy wyjazd na stałe za granicę. Nadużycie władzy rodzicielskiej to bardzo poważne uchybienia rodziców, które jest sprzeczne z dobrem dziecka. To przykłady skrajne (wykorzystanie seksualne, zmuszanie do żebractwa, stosowanie przemocy wobec dziecka, jego nadmierne karcenie). Rażące zaniedbywanie obowiązków rodzicielskich ma miejsce, gdy styl życia rodziców powoduje, że dziecko jest zaniedbywane (przez alkohol, narkotyki, inne uzależnienia). Brak możliwości utrzymania dziecka przez rodziców (bieda) sama w sobie nie jest przesłanką do pozbawienie władzy rodzicielskiej, ale każda sytuacja wymaga analizy sądu rodzinnego. Jeżeli dziecko jest zaniedbane (chodzi głodne i brudne) Państwo powinno interweniować.
Rodzic pozbawiony władzy rodzicielskiej nie ma prawa uczestniczyć w wychowaniu dziecka, zarządzać jego majątkiem, występować w jego imieniu, decydować o miejscu zamieszkania dziecka, wyborze szkoły, wakacjach, sposobie leczenia itp. Jest on jednak w dalszym ciągu jest zobowiązany do alimentacji, a dziecko zachowuje prawo do dziedziczenia po rodzicu. Również rodzic pozbawiony władzy rodzicielskiej może w przyszłości domagać się od dziecka świadczeń alimentacyjnych na siebie (choć tu Sąd może wziąć pod uwagę zasady współżycia społecznego i oddalić pozew) oraz może po dziecku dziedziczyć.
Wniosek o ograniczenie, pozbawienie władzy rodzicielskiej
Wniosek o ograniczenie władzy rodzicielskiej, jej pozbawienie lub zawieszenie może złożyć jeden z rodziców lub osoba, która posiada wiedzę, że dobro dziecko jest zagrożone – w szczególności należy to do obowiązków policji, placówki szkolnej, kuratora, ale także sąsiedzi czy krewni dziecka. Postępowanie przed sądem może być wszczęte również z urzędu. Wniosek powinien być precyzyjny. Nie warto korzystać z gotowych wzorów, lepiej gdy doświadczony adwokat podpowie, jak sformułować wniosek, aby uzyskać pożądany efekt. Adwokat Anna Wołczkiewicz – doświadczony prawnik z Warszawy może przygotować wniosek tak, aby odzwierciedlał on wolę rodzica i był zgodny z prawem.
Kiedy ojciec może odebrać dziecko matce
Rodzic wiodący jest ważnym elementem w procesie pozbawienia władzy rodzicielskiej. Rodzic wiodący to osoba, która ma największy wpływ na dziecko i jego dobro, może być matką lub ojcem, ale może też być innym członkiem rodziny lub opiekunem prawnym.
Sąd musi ustalić, który z rodziców będzie miał największy wpływ na dziecko, biorąc pod uwagę różne czynniki, takie jak: zaangażowanie rodzica we wsparcie dziecka, zdolność do zaspokojenia potrzeb dziecka i zapewnienia mu bezpieczeństwa oraz gotowość do pracy nad rozwiązywaniem problemów. Sąd może również ustalić, że oboje rodzice powinni mieć równy udział we wsparciu dziecka.
Rodzicowi wiodącemu przyznaje się szeroki zakres uprawnień dotyczących opieki nad dzieckiem. Może on decydować o edukacji i leczeniu dziecka oraz o tym, gdzie będzie ono mieszkać i jak spędzać swój czas. Rodzicowi wiodącemu przyznaje się też prawo do decydowania o tym, czy drugi rodzic będzie miał kontakt z dzieckiem oraz jaki to będzie kontakt.
Kiedy ojciec może odebrać dziecko matce
Ojcowie często uważają, że są na straconej pozycji w walce o władzę rodzicielską, kontakty, czy alimenty. Nie musi tak być. Zawsze decyduje dobro dziecka. Jeżeli matka dziecka nie daje gwarancji prawidłowego wychowania dziecka – ojcowie powinni dążyć do ograniczenia jej władzy rodzicielskiej. Wiele również zależy od wieku dziecka i jego relacji z rodzicami. Ojciec może uzyskać w sądzie korzystne rozstrzygnięcie, np. powierzenie władzy obojgu rodzicom, opiekę naprzemienną lub nawet rolę rodzica „wiodącego”. Ojcowie nie muszą godzić się na warunki dyktowane przez matkę tylko z tego powodu, że nie udało się im utrzymać związku z matką dziecka.
Władza rodzicielska po rozwodzie;
Obecnie (po niedawnej nowelizacji) ukształtowała się zasada, że w miarę możliwości sąd powierza w wyroku rozwodowym władze rodzicielską obojgu rodzicom. Teraz nie trzeba już przedstawiać Planu Wychowawczego, aby uzyskać taką decyzję sądu. Jeżeli Sąd uzna, że dobro dziecka przemawia za powierzeniem władzy jednemu z rodziców, zdecyduje się na takie rozstrzygnięcie. W praktyce występują sytuacje, że rodzice nie mogą się dogadać, co do wyjazdów, edukacji, kontaktów. Jeden rodzic „gra dzieckiem”, utrudnia podejmowanie jakichkolwiek decyzji od lekcji angielskiego po wybór szkoły, od wyjazdu na daną kolonię do zmiany miejsca zamieszkania. Sąd podejmując decyzję w tych kwestiach weźmie pod uwagę całokształt okoliczności – dobry adwokat może pomóc wywalczyć najlepsze, zgodne z dobrem dziecka rozstrzygnięcie.
Władza rodzicielska a kontakty z dzieckiem
Klienci Kancelarii na początku nie rozróżniają tych pojęć, mylnie zakładając, że z posiadaniem władzy rodzicielskiej wiąże się możliwość odbywania kontaktów. Kontakty to jednak prawo do osobistej styczności z dzieckiem i możliwości odbywania spotkań. Częstotliwość kontaktów jest uzależniona od szeregu czynników. W Polsce dominuje przeświadczenie (wśród sędziów), że konieczny jest wybór rodzica „wiodącego”. Mieliśmy do czynienia z „wiodącą mamą” oraz „weekendowym tatą (kontakty, co drugi weekend”. Obecnie zmienia się to – coraz częściej sądy decydują się orzec tzw. opiekę naprzemienną lub kontakty realizowane w stosunku 55 do 45 procent.
