Unieważnienie rozwodu orzeczonego w trakcie pandemii
Praktyczny przewodnik: kiedy orzeczenie rozwodu jest nieważne? jak wznowić postępowanie? Czy warto złożyć wniosek o wznowienie postepowania?
W dniu 14 grudnia 2023 r. Sąd Najwyższy w składzie Joanna Misztal-Konecka, Marcin Łochowski i Marcin Krajewski wydał uchwałę III CZP 32/23, zgodnie z którą: „w sprawach o rozwód, zarówno niezakończonych do 3 lipca 2021 r., jak i wszczętych w okresie od 3 lipca 2021 r. do 14 kwietnia 2023 r., sąd pierwszej instancji orzeka w składzie jednego sędziego, chyba że prezes sądu zarządził rozpoznanie sprawy w składzie trzech sędziów. W razie rozpoznania takiej sprawy w składzie jednego sędziego i dwóch ławników zachodzi nieważność postępowania (art. 379 pkt 4 k.p.c.).”
Czy rozwód orzeczony w pandemii faktycznie jest nieważny?
Stosownie do art. 379 pkt. 4 Kodeksu postępowania cywilnego należy stwierdzić, że nieważność postępowania zachodzi, jeżeli skład sądu był sprzeczny z przepisami prawa.
Nieważność postępowania występuje więc, gdy rozwód był rozpatrywany przez jednego sędziego i dwóch ławników.
Powoduje to sytuację, w której rozwody orzeczone w czasie covidu mogą zostać wzruszone. Warto jednak podnieść, iż orzeczenia w dalszym ciągu obowiązują. Nie jest prawdą, że jakikolwiek prawomocny rozwód orzeczony w czasie pandemii przez jednego sędziego i dwóch ławników jest nieważny — zapewnia sędzia Marcin Łochowski, czyli jeden z trzech sędziów Sądu Najwyższego, którzy wydali głośną i kontrowersyjną uchwałę. Dopóki zatem wyrok nie zostanie uchylony ze względu na nieważność postępowania, to wywołuje skutki prawne Za sprawą uchwały, jednakże, część postępowań może być przeprowadzonych na nowo.
Pamiętajmy również, iż uchwała ma zastosowanie tylko do spraw niezakończonych do 3 lipca 2021 r., jak i wszczętych w okresie od 3 lipca 2021 r. do 14 kwietnia 2023 r.,
Kiedy postepowanie będzie prowadzone na nowo?
Jak widać dane orzeczenia z okresu pandemii nadal obowiązują, ale mogą zostać wzruszone przez sąd na skutek wniosku o wznowienie postępowania na wniosek którejś ze stron.
Nieważność postępowania może być przyczyną dla złożenia wniosku o wznowienie prawomocnie zakończonego postępowania. Dotyczy to sytuacji, gdy właśnie w składzie sądu uczestniczyła osoba nieuprawniona.
Co może zachęcić stronę do złożenia wniosku o wznowienie postępowania, w którym orzekał sąd w składzie jeden sędzia i dwóch ławników? Są to zapewne np. zasądzone alimenty i ich wysokość, nierealizowanie kontaktów z dzieckiem, zmiana wartości nieruchomości, którą zdążono już podzielić jak i zmiana wartości wszystkiego co wchodziło w skład majątku wspólnego małżonków.
W praktyce oznacza to, że jeśli któryś z małżonków zwróci się z wnioskiem o wznowienie postępowania, to wyrok zostanie uchylony.
Sąd przeprowadzi procedurę wznowienia postępowania i w ramach niej sąd orzeknie, że poprzedni wyrok rozwodowy był nieważny. A jeśli tak się stanie, to znaczy, że wszystkie elementy tego wyroku są nieważne: alimenty, władza rodzicielska, opieka i można na nowo podjąć próbę odmiennego uregulowania tych kwestii.
Jeśli sprawa rozwodowa jest prawomocnie zakończona, to nic nie wydarzy się póki zainteresowana strona nie złoży wniosku o wznowienie postepowania. Jeśli jednak apelacja od wyroku I instancji nie jest rozpoznana, to sąd II instancji uchyli wyrok i przekaże do ponownego rozpoznania
Kiedy nie można zaskarżyć wyroku rozwodowego?
Wyroku rozwodowego, który jest prawomocny z pewnością nie może zaskarżyć żadna ze stron, jeśli został zawarty kolejny związek małżeński.
Art. 400 kodeksu postępowania cywilnego wskazuje, że:
Niedopuszczalna jest skarga o wznowienie od wyroku orzekającego unieważnienie małżeństwa lub rozwód albo ustalającego nieistnienie małżeństwa, jeżeli choćby jedna ze stron zawarła po jego uprawomocnieniu się nowy związek małżeński.
Jaki jest termin na zaskarżenie w sprawie wznowienia?
Na zaskarżenie (w sprawie wznowienia) strony mają trzy miesiące. Czas ten liczony jest od momentu, gdy żona lub mąż zaznajomili się z możliwością wznowienia postępowania, ze względu na tę właśnie podstawę. Dowiedzenie się o podstawie wznowienia oznacza zyskanie faktycznej wiedzy przez stronę o uchwale, nie biegnie od dnia jej wydania, czyli 14 grudnia 2023 r.
Po skierowaniu wniosku o wznowienie postępowania sprawa zostanie przeprowadzona po raz drugi, już we właściwym składzie sędziowskim, a rozwód będzie nie do podważenia.
Czym jest skarga o wznowienie postepowania?
Skarga o wznowienie powinna czynić zadość warunkom pozwu oraz zawierać oznaczenie zaskarżonego orzeczenia, podstawę wznowienia i jej uzasadnienie, okoliczności stwierdzające zachowanie terminu do wniesienia skargi oraz wniosek o uchylenie lub zmianę zaskarżonego orzeczenia.
W zakresie wznowienia postępowania w sprawie rozwodowej niewątpliwie watro skonsultować się z prawnikiem posiadającym wiedzę i doświadczenie w postepowaniach rozwodowych. Dobry prawnik sporządzi wniosek tak by można było liczyć na pozytywne dla nas rozstrzygnięcie.
Podsumowanie
Z całą pewnością uchwała SN wywołała ogromne emocje u wielu rozwodników i ich pełnomocników, ale nieprawdą jest, że automatycznie wszystkie postępowania w sprawach o rozwód wszczęte od 3 lipca 2021 do 14 kwietnia 2023 r., w których sąd pierwszej instancji orzekał w nieprawidłowym składzie, zostaną powtórzone.
Większości spraw rozwodowych nic nie zagraża, a wydana uchwała nie eliminuje z obrotu prawnego żadnego orzeczenia. Niemożliwym jest, by automatycznie na skutek uchwały wszystkie orzeczenia w sprawach rozwodowych prowadzonych w niewłaściwym składzie, zostały uchylone, a wszystkie sprawy toczyły się od nowa. Prawomocny wyrok dotknięty wadą nieważności wywołuje takie same skutki prawne jak wyrok prawidłowy. Wiąże zarówno strony, sąd orzekający, inne sądy, urzędy i inne instytucje. tak długo, jak długo nie zostanie wyeliminowany z obiegu .
Warto jednak pamiętać, że jeśli nie jesteśmy zadowoleni z orzeczenia wydanego w naszej sprawie rozwodowej wniosek o wznowienie postepowania jest szansą na przeprowadzenia postepowania na nowo i uzyskanie innego rozstrzygnięcia.
Kancelaria Adwokacka Anna Wołczkiewicz może pomóc w ustaleniu, czy zachodzi podstawa do nieważności oraz wnieść skargę o wznowienie postępowania.
Skontaktuj się z nami
- Co daje intercyza małżeńska – wady, zalety oraz koszty - 2024-10-14
- Posiadanie narkotyków – co grozi za posiadania narkotyków oraz jak złagodzić karę? - 2024-04-04
- Separacja Warszawa Adwokat - 2024-02-28
