Czy wyprowadzenie się ze wspólnego domu przez jednego z małżonków, a tym samym porzucenie współmałżonka może stanowić podstawę do orzeczenia rozwodu z wyłącznej winy małżonka opuszczającego rodzinę? Na to pytanie jak na wiele innych pytań natury prawnej niestety nie ma jednoznacznej odpowiedzi. Wszystko zależy od okoliczności jakie towarzyszyły opuszczeniu przez jednego z małżonków wspólnego domu.
Jeżeli jeden z małżonków decyduje się opuścić wspólny dom wbrew woli współmałżonka oraz bez uzasadnionej przyczyny, a ponadto traci zainteresowanie sprawami rodziny sąd może uznać to zachowanie za bezpośrednią przyczynę rozkładu pożycia małżeńskiego z winy tego małżonka. Takie postępowanie jest bowiem oceniane jako porzucenie współmałżonka oraz zaniedbanie rodziny i podstawowych obowiązków małżeńskich. Tożsame stanowisko zajął m.in. Sąd Najwyższy w orzeczeniu z dnia 15 listopada 1951 r. sygn. akt: C 1003/51 .
Co ważne, małżonek opuszczający dom w związku z niedopuszczalnym, a przede wszystkim agresywnym zachowaniem współmałżonka nie ponosi winy za rozkład pożycia małżeńskiego. Trudno oceniać negatywnie postępowanie małżonka opuszczającego współmałżonka, który stosuje przemoc psychiczną lub fizyczną. Stanowisko w tym temacie zajął Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 5 grudnia 1997 r. sygn. akt: I CKN 597/97.
Również kiedy jeden z małżonków opuszcza wspólny dom po tym jak z innych przyczyn, szczególnie nie leżących po stronie tego małżonka, nastąpił już trwały i zupełny rozkład pożycia, nie można temu małżonkowi przypisać winy za rozpad małżeństwa.
Ustalenie, czy małżonek opuszczający dom oraz współmałżonka ponosi wyłączną winę za rozpad małżeństwa, wymaga indywidualnego przeanalizowania konkretnego przypadku. Wobec tego jeżeli rozważają Państwo rozwód warto skorzystać z pomocy Adwokata. Więcej informacji: kontakt.
Nałóg bardzo często staje się przyczyną rozpadu małżeństwa. Samo spożywanie nadmiernych ilości alkoholu nie stanowi zwykle głównego problemu. To agresja i inne zachowania wiążące się z chorobą alkoholową sprawiają, że jedno z małżonków zaczyna myśleć aby wziąć rozwód z alkoholikiem. Czy alkoholizm może być podstawą do formalnego rozwiązania związku małżeńskiego?
Alkoholizm bez zwątpienia wpływa negatywnie na związek małżeński i całą rodzinę osoby uzależnionej. Warto wiedzieć jednak, że aby został on uznany za podstawę udzielenia rozwodu, musi przyczyniać się do "zupełnego i trwałego rozkładu pożycia". Co to oznacza? O alkoholizmie jako przyczynie rozwodu można mówić wtedy, kiedy na skutek nałogowego picia pomiędzy małżonkami przestały istnieć jakiekolwiek więzy gospodarcze, duchowe i fizyczne. Należy wspomnieć przy tym, że choroba alkoholowa nie zostanie uznana za powód do rozwodu, jeśli uzależnienie od alkoholu nastąpiło wskutek wydarzenia, które już wcześniej przyczyniło się do problemów małżeńskich.
Kiedy kobieta lub mężczyzna chcą rozstać się z powodu alkoholizmu, jednak nie są gotowi na rozwód z alkoholikiem, mogą zdecydować się na separację. Jeśli separacja zostanie uznana przez sąd, nastąpi rozdzielność majątkowa, dzięki której druga strona nie zostanie obarczona ewentualnymi konsekwencjami finansowymi zachowań małżonka pod wpływem alkoholu. W przypadku separacji niemożliwe jest jednak ponowne zamążpójście. Ponadto, sąd może nie wyrazić zgody na separację, jeśli stwierdzi, że procedura wpłynie negatywnie na życie małoletnich dzieci.
Współmałżonek, który chce rozwieść się z powodu alkoholizmu, musi sporządzić pozew o rozwód. Uwzględnia w nim informacje dotyczące czasu trwania uzależnienia męża lub żony, częstotliwości spożywania alkoholu oraz wszelkich skutków nałogu. W pozwie należy wymienić takie zachowania, jak kłótnie, wyładowywanie emocji na dzieciach czy wybuchy agresji. Konieczne jest podkreślenie negatywnego wpływu alkoholizmu na funkcjonowanie całej rodziny, w tym zwłaszcza na rozwój dzieci. Warto wspomnieć też o negatywnych zmianach finansowych i społecznych, jakie wiążą się z nałogiem współmałżonka. Jeśli alkoholik próbował walczyć z nałogiem i nie odniósł w tym zakresie żadnych sukcesów, to również można opisać takie zachowanie w treści pozwu rozwodowego.
Jeśli pozew o rozwód z winy małżonka ma być skuteczny, konieczne będzie przedstawienie dowodów w sprawie. Mogą to być między innymi własne wyjaśnienia, notatki policyjne z wezwań, zeznania rodziny lub sąsiadów, niebieska karta lub wszelkie dokumenty świadczące o potrzebie leczenia choroby alkoholowej (np. skierowanie na terapię odwykową).
Rozprawa z orzeczeniem winy jednego z małżonków trwa dłużej, przez co jest trudniejsza dla całej rodziny, której dotyczy. Warto jednak postarać się o rozwód z orzeczeniem winy męża lub żony alkoholika, ponieważ ułatwia to między innymi uzyskanie nakazu eksmisji współmałżonka. Eksmisja następuje wyłącznie wskutek rozwodu lub separacji - decyduje o tym sąd na podstawie przedstawionych dowodów. Jeśli nie wskazują one na to, że zachowanie współmałżonka nadużywającego alkoholu uniemożliwia wspólne prowadzenie gospodarstwa domowego, sąd nie musi podejmować decyzji o eksmisji. Podobnie jest również z koniecznością wymeldowania - obie strony małżeństwa mają bowiem takie same prawa do mieszkania w lokalu, które należy do wspólnoty majątkowej. Sąd może zdecydować o wymeldowaniu/eksmisji męża lub żony alkoholika, jeśli jego obecność w domu rodzinnym zagraża zdrowiu i życiu drugiego współmałżonka oraz dzieci.
Podział majątku w przypadku rozwodów, których przyczyną jest alkohol, nie podlega regułom. Decyzje sądu zależą od faktów ustalonych w ramach konkretnej rozprawy. Podstawą orzeczenia sądu w takiej sprawie jest przede wszystkim wkład obu stron i sposób kształtowania się majątku wspólnego. Jeżeli z zebranych dowodów wynika, że zachowanie współmałżonka alkoholika nie wpływa negatywnie na rodzinne finanse, to majątek powinien zostać podzielony po równo. Kluczowe jest zatem udowodnienie, że nadużywający alkoholu mąż lub żona trwoni pieniądze, przez co uniemożliwia rodzinie normalne funkcjonowanie.
Zdarza się, że alkoholik bardzo dobrze ukrywa swoją chorobę. Jest zadbany, ma dobrą pracę, utrzymuje relacje społeczne, skutecznie oddziela swoją karierę od nałogu i nikt z jego otoczenia, nie zdaje sobie sprawy, że ma on problem z uzależnieniem. Udowodnienie przed sądem, że współmałżonek faktycznie nadużywa alkoholu jest w takim przypadku szczególnie trudne. Uzyskanie rozwodu nie jest jednak niemożliwe również w takiej sytuacji. Należy zastanowić się bowiem, czy alkoholizm popycha męża lub żonę do przemocy domowej, w tym również przemocy psychicznej. W takich okolicznościach strona poszkodowana może złożyć zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa. Takie zawiadomienie będzie jednym z dowodów w postępowaniu rozwodowym z orzeczeniem o winie. Poza tym, dowodami w sprawie mogą być także zeznania świadków - rodziny i przyjaciół, przed którymi nie powinno się ukrywać uzależnienia współmałżonka.
Rozprawa rozwodowa z powodu alkoholizmu opiera się z reguły przede wszystkim na zeznaniach świadków i dowodach w postaci dokumentacji, która potwierdza chorobę alkoholową współmałżonka. Aby skorzystać z pomocy świadków, czyli sąsiadów, rodziny czy przyjaciół, należy włączyć ich do postępowania sądowego poprzez umieszczenie stosownego wniosku w pozwie rozwodowym. Wymagane jest podanie danych świadka, którego zeznania mają zostać wykorzystane w rozprawie. Konieczne jest także wskazanie okoliczności powołania zeznań danej osoby, np. okoliczność udowodnienia stosowanej przez alkoholika przemocy domowej. Podobnie jest w przypadku chęci włączenia do dowodów dokumentacji lekarskiej. W tym przypadku również wymagane jest złożenie wniosku o dopuszczenie dowodu do sprawy. Najczęściej umieszcza się je już w pozwie rozwodowym, jednak niewykluczone jest również złożenie wniosku dowodowego ustnie w toku rozprawy lub w osobnym piśmie procesowym.
Więcej na temat spraw rozwodowych prowadzonych przez naszą kancelarię tutaj.
Od chwili ustania wspólności majątkowej małżeńskiej – małżonkowie mogą dzielić się majątkiem. Wbrew powszechnej opinii – podział nie musi nastąpić dopiero po rozwodzie, choć tak dzieje się najczęściej. Wniosek o podział majątku wspólnego składa się do sądu rejonowego (właściwość według miejsca położenia majątku).
Co musi znaleźć się we wniosku o podział majątku?
Rzadko sądy orzekają o podziale majątku wspólnego w wyroku rozwodowym – najczęściej wtedy gdy wniosek o podział jest zgodny. Jeżeli nie ma zgody między małżonkami, a podział obejmuje więcej składników, w tym nieruchomość – zazwyczaj celem dokonania podziału wszczyna się odrębne postępowanie (po uprawomocnieniu się wyroku rozwodowego). Czy taki podział majątku jest obowiązkowy? Otóż nie ma konieczności dokonania podziału ani terminu na jego dokonanie. Jednakże brak dokonania podziału może komplikować wiele czynności prawnych, choćby sprzedaż danego składnika majątkowego. Nie każdy rozwiedziony małżonek chce, aby łączyły go z byłym małżonkiem więzi finansowe, które komplikują rozporządzanie majątkiem na dalszym etapie życia.
Nierówny podział majątku wspólnego może zostać ustalony przez sąd w orzeczeniu o podziale, wtedy gdy zachodzi wyraźna dysproporcja w przyczynianiu się obojga małżonków do powstania majątku. Aby sąd podjął jednak taką decyzję muszą również zachodzić tzw. ważne powody. Należy zatem przyjąć, że tego rodzaju orzeczenie ma charakter wyjątkowy. Częstymi przyczynami wskazywanymi we wniosku o ustalenie nierównych udziałów w majątku wspólnym są: bierność zawodowa, rozrzutność jednego z małżonków, trwonienie majątku (hazard, alkoholizm), brak dbania o gospodarstwo domowe. Jeżeli chcesz poznać orzeczenia dotyczące tego zagadnienia oto przydatne postanowienia:
Ustawodawca dopuszcza dokonanie podziału majątku jeszcze przed uzyskaniem rozwodu. Z reguły małżonkowie o tym nie wiedzą lub zakładają, że konieczny jest wyrok rozwodowy. Jak podzielić majątek przed rozwodem? Najpierw konieczne jest wprowadzenie rozdzielności majątkowej. Po zawarciu takiej umowy małżonkowie mogą dokonać umownego podziału majątku, nie czekając na orzeczenie rozwodowe.
Odpowiedź na to pytanie zależy głównie od tego, jak bardzo skomplikowany, sporny jest podział majątku wspólnego. Na pewno posiadanie profesjonalnego pełnomocnika i właściwe przygotowanie dokumentów może znacznie skrócić czas trwania postępowania, ale przy spornym i skomplikowanym podziale – postępowanie może potrwać nawet kilka lat.
Jeżeli potrzebujesz porady prawnej w tym temacie lub pomocy w przygotowaniu wniosku o podział majątku – zapraszam do bezpośredniego kontaktu.
Sprawy o rozwód z orzeczeniem o winie należą do jednych z najbardziej obciążających psychicznie postępowań – dowodzenie winy przysparza wielu problemów, zarówno pod kątem merytorycznym jak i emocjonalnym. „Pranie brudów” z nieudanego małżeństwa jest niezwykle trudnym doświadczeniem dla większości osób, które decydują się na rozwiązanie swojego związku na drodze sądowej.
Sprawy o rozwód z orzekaniem o winie charakteryzują się dużą złożonością. Rzadko występuje sytuacja, w której strona pozwana nie decyduje się bronić przed sądem i nie próbuje dowieść, iż obie lub wyłącznie druga strona była winna rozkładowi pożycia małżeńskiego. To prowadzi do konieczności odpowiedniego przygotowania dowodów, co najczęściej wiąże się z trudnymi wspomnieniami, związanymi z silnymi negatywnymi emocjami.
Należy pamiętać, że, w zakresie winy istnieją cztery możliwości orzeczenia rozwodu:
W związku z tym, sąd będzie badał, czy rzeczywiście rozkład pożycia małżeńskiego nastąpił wyłącznie ze względu na zachowanie bądź zaniechanie jednej ze stron. Mimo, iż wielokrotnie następuje sytuacja, w której wydaje się, że jedna ze stron zawiniła znacznie bardziej, to sąd jest zobowiązany ocenić, czy w zachowaniu drugiej strony również nie wystąpiło zawinione działanie bądź zaniechanie. Nie ma możliwości wydania wyroku w oparciu o swoiste „ważenie” winy. Jeżeli obie strony zostaną uznane za winne, nawet jeżeli ich wina wydaje się nieproporcjonalna, sąd powinien wydać orzeczenie rozwodu z obopólnej winy stron. Z tego względu, niezwykle ważne jest dokładne przemyślenie decyzji o wniesieniu pozwu o rozwód z orzekaniem o winie.
Nie oznacza to jednak, iż wszczęcie takiego postępowania jest z góry skazane na porażkę. Odpowiednie przygotowanie do procesu w zakresie dowodów na potwierdzenie winy drugiej strony znacznie zwiększa szanse na wygranie procesu. W podjęciu właściwej decyzji nieoceniona może być pomoc dobrego adwokata rozwodowego. Dzięki doskonałej znajomości orzecznictwa sądowego, pomoże on ocenić sytuację, obrać strategię na postępowanie i przygotować skuteczne dowody.
Warto wspomnieć, iż nie istnieje zamknięty katalog przyczyn, które decydują o orzeczeniu rozwodu z winy strony. Każda sprawa rozpatrywana jest indywidualnie, jednak można wskazać najczęściej występujące z tych przyczyn – należą do nich:
- zdrada,
- nadużywanie alkoholu,
- oziębłość emocjonalna,
- przemoc (fizyczna, psychiczna, ekonomiczna).
Zaistnienie tych okoliczności po stronie współmałżonka zdecydowanie zwiększa szanse na wygranie procesu.
Korzyści stwierdzenia winy drugiej strony w rozkładzie pożycia małżeńskiego mają wielorakie oblicza. Dla wielu skrzywdzonych małżonków jest to szansa na zdecydowaną poprawę kondycji psychicznej. Orzeczenie o winie małżonka, daje możliwość odzyskania pewności siebie po nieudanym związku, a także odzyskania wiary w istnienie sprawiedliwości.
Jednak najważniejszym, z punktu widzenia prawa, aspektem stwierdzenia winy drugiego małżonka jest możliwość zasądzenia alimentów na rzecz strony niewinnej. W takim przypadku, w razie istotnego pogorszenia się sytuacji materialnej niewinnego małżonka, sąd może orzec alimenty, również wtedy, gdy nie znajduje się on w niedostatku. Wynika to z tak zwanego rozszerzonego obowiązku alimentacyjnego małżonka ponoszącego wyłączną winę za rozkład pożycia stron.
Oznacza to, iż jeżeli orzeczenie rozwodu spowoduje istotne pogorszenie się sytuacji materialnej niewinnego małżonka, wyłącznie winny małżonek będzie zobowiązany przeznaczać środki na usprawiedliwione potrzeby małżonka niewinnego. W związku z tym, sąd powinien porównać hipotetyczną sytuację, w której nie doszło do orzeczenia rozwodu, a małżonkowie kontynuują pożycie, z sytuacją zaistniałą po orzeczeniu rozwodu.
Usprawiedliwione potrzeby niewinnego małżonka, będą zatem uzależnione również od stopy życiowej, w jakiej się znajdował przed orzeczeniem rozwodu. Nie oznacza to jednak, iż stronom przysługuje wówczas prawo do równej stopy życiowej. W orzecznictwie przyjmuje się więc, iż właśnie niedostatek małżonka niewinnego i stopa życiowa małżonka winnego stanowią granice orzekania w zakresie wysokości alimentów na rzecz byłego małżonka.
Alimenty zasądzone na niewinnego małżonka są orzekane bez ograniczenia czasowego. Są dwie możliwości wygaśnięcia obowiązku alimentacyjnego w tej sytuacji. Jedną z nich jest śmierć jednej ze stron, a drugą – wejście uprawnionego w ponowny związek małżeński. Nie będzie miało wpływu na obowiązek alimentacyjny ponowne wejście w związek małżeński małżonka wyłącznie winnego rozkładowi pożycia. Oznacza to, iż rozszerzony obowiązek alimentacyjny daje znacznie dłuższą gwarancję otrzymywania środków na usprawiedliwione potrzeby uprawnionego, niż miałoby to miejsce przy orzeczeniu rozwodu bez orzekania o winie. Wtedy bowiem obowiązek alimentacyjny małżonka dotyczy wyłącznie sytuacji, w których małżonek uprawniony znajduje się w niedostatku. Ten obowiązek jest również ograniczony czasowo – trwa 5 lat od momentu uprawomocnienia się orzeczenia o rozwodzie.
Jeżeli Państwa głównym celem jest uzyskanie rozwodu na pierwszej rozprawie i zamknięcie danego rozdziału życia, pozew rozwodowy z wyłącznej winy drugiego małżonka do tego celu nie przybliży. Dlaczego? Bo Sąd, aby ustalić winę, musi najczęściej zapoznać się z dowodami, przesłuchać świadków i strony, przeanalizować materiał dowodowy, przemyśleć wysokość alimentów przyznanych małżonkowi niewinnemu. Uzyskanie rozwodu na pierwszej rozprawie jest oczywiście możliwe w sytuacji zgodności stron co do żądań objętych pozwem i braku wątpliwości sądu.
Oprócz satysfakcji moralnej i poczucia sprawiedliwości, rozwód z orzeczeniem o winie może znacznie wpłynąć na kwestie finansowe. Jeżeli jeden z małżonków zostanie uznany za wyłącznie winnego rozkładu pożycia, a z powodu rozwodu sytuacja materialna małżonka niewinnego pogorszy się w sposób istotny, sąd może zobowiązać winnego małżonka do zaspokajania potrzeb niewinnego, czyli do świadczeń alimentacyjnych. Najczęściej, gdy mamy do czynienia z dysproporcją w dochodach i majątku, można dążyć nawet do wyrównania stóp życiowych.
Postępowanie w sprawach o rozwód z orzekaniem o winie stanowi najczęściej bardzo duże obciążenie psychiczne dla obu jego stron. Należy dobrze przemyśleć swoją sytuację przed podjęciem decyzji o wszczęciu takiego postępowania. Korzyści z wygranej sprawy, mogą być jednak bardzo przekonujące. Dobry adwokat rozwodowy pomoże ocenić sytuację i podjąć właściwą decyzję. W przypadku pogorszenia się sytuacji materialnej niewinnego małżonka po orzeczeniu rozwodu, sąd może zasądzić alimenty, które pozwolą zrekompensować w pewnym stopniu straty w porównaniu z sytuacją, w której małżeństwo funkcjonowałoby prawidłowo.
Jeżeli rozważają Państwo rozwód, warto najpierw skonsultować swoją sprawę z Adwokatem, a następnie skorzystać z usług profesjonalnego pełnomocnika. Więcej informacji: [email protected]
