W konsekwencji zawarcia małżeństwa, między partnerami pojawia się wspólność majątkowa ( w razie nie uregulowania małżeńskiego ustroju majątkowego w odmienny sposób), a zatem wszystko co nabędzie dany małżonek, może wejść w skład majątku wspólnego. Kiedy pomiędzy skłóconymi małżonkami dochodzi do rozpadu małżeństwa, mieszkanie po rozwodzie, będące częścią majątku, podlega podziałowi. W jaki sposób dokonuje się podziału mieszkania po rozwodzie?
Podziałowi podlegają tylko i wyłącznie nieruchomości, które zostały nabyte w trakcie trwania związku małżeńskiego łącznie przez obojga małżonków. Podziałowi podlegają wszystkie nieruchomości, ruchomości i prawa nabyte w trakcie trwania wspólności majątkowej małżeńskiej.
Wyjątkiem od tej reguły jest darowizna dokonana przykładowo przez rodziców jednego małżonka na jego rzecz, pomimo trwania ustawowej wspólności majątkowej. Wskazana darowizna nie wchodzi w skład majątku wspólnego małżonków a w skład majątku odrębnego obdarowanego nią małżonka. Oczywiście w samej umowie darowizny darczyńcy mogą postanowić inaczej i dokonać darowizny do majątku wspólnego małżonków.
W toczącym się postępowaniu o podział majątku sąd bada, które z nieruchomości można zaklasyfikować jako nabyte wspólnie przez małżonków. Pierwszym wyznacznikiem tego faktu będzie sprawdzenie księgi wieczystej. Samo postepowanie nie jest tak proste jak się wydaje. Zdarza się od wyroku rozwodowego do podziału majątku mija kilkanaście lat. Tymczasem prawomocny wyrok rozwodowy może stanowić podstawę do zmiany wpisu w księdze wieczystej.
Przykładowo w toku postępowania działowego sąd jest uprawniony do sprawdzania, co do wszystkich przedmiotów wskazanych przez strony postępowania, ich charakteru, w rozumieniu tego czy są, czy też nie są, składnikami majątku wspólnego.
W kolejnym kroku dokonane przez sąd ustalenia zostają zapisane w postanowieniu sądu. W punkcie orzeczenia ustalającego skład majątku wspólnego wskazywana jest również wartość nieruchomości.
Czasem zdarza się , że pomiędzy małżonkami panuje zgoda w kwestii wartości nieruchomości. Wtedy postępowanie jest dużo prostsze, ponieważ sąd przyjmuje tą ustaloną przez nich wartość.
Jeśli jednak występuje brak zgodności w kwestii wartości nieruchomości, z listy biegłych sądowych prowadzonej przez sądy okręgowe powoływany jest przez sąd biegły. Na koszt wyceny ma wpływ wielkość nieruchomości, jej zabudowanie. Koszt wyceny waha się w granicach od 1000,00 zł do nawet kilku tysięcy złotych.
Przy dokonywaniu podziału majątku w zakresie nieruchomości możliwości są następujące a sąd rozpoznaje je we wskazanej niżej kolejności :
1. Podział nieruchomości wspólnej
Jeśli chodzi o podział nieruchomości gruntowej niezabudowanej najczęściej nie ma z nim większego problemu. Sytuacja komplikuje się gdy nieruchomość jest zabudowana, w szczególności, gdy jest to tzw. nieruchomość mieszkaniowa.
Dla fizycznego przeprowadzenia takiego podziału czasami niezbędne jest wykonanie określonych prac budowlanych. W takiej sytuacji biegły w swojej opinii określa, jakie prace muszą być wykonane i jaki jest koszt ich wykonania. Sąd ustala, która ze stron uczestniczących w podziale koszt ten ma ponieść może być to także obowiązek wspólnego poniesienia takiego kosztu.
Jeżeli w budynku istnieje możliwość wydzielenia samodzielnych lokali mieszkalnych to biegły sporządzi dokumentacje związaną z wydzieleniem takich lokali oraz określi, które części nadal pozostaną częściami wspólnymi.
Oczywiście zarówno przy dokonaniu podziału pionowego, jak i przy wydzieleniu samodzielnych lokali mieszkalnych, powierzchnie przydzielanych każdemu z małżonków części majątku mogą nie być równe, a tym samym ich wartość może być różna. W takiej sytuacji sąd przyznaje „pokrzywdzonemu” małżonkowi dopłaty finansowe należne od drugiego z nich. Dopłaty, co do zasady, winny być płatne jednorazowo. Istnieje jednakże możliwość rozłożenia ich płatności na raty. Maksymalny okres rozłożenia płatności dopłat wynosi 10 lat. Różnice pomiędzy wartościami poszczególnych części podzielonego majątku określa biegły i on też wyznacza granice należnych z tego tytułu dopłat. Oczywiście ostateczna decyzja pozostaje w gestii sądu.
2. Przyznanie nieruchomości jednemu z małżonków.
Kolejno jeżeli niemożliwe jest dokonanie podziału w sposób opisany powyżej nieruchomość przyznawana jest jednemu z małżonków . Przy takim obrocie spraw małżonek ten zobowiązany jest do spłaty drugiego małżonka. W ustaleniu wysokości spłaty bierze się pod uwagę wartość nieruchomości uzgodnionej pomiędzy stronami lub wartości, która wynika z opinii powołanego w sprawie biegłego. Spłatę można rozłożyć na raty.
3. Sprzedaż nieruchomości.
Ostatnią w kolejności metodą podziału majątku wspólnego jest sprzedaż nieruchomości. Decyzję o sprzedaży nieruchomości sąd podejmie tylko wtedy gdy nie ma możliwości dokonania podziału w żaden z wymienionych wyżej sposobów.
Wydawać by się mogło ze zawsze możliwe jest przyznanie nieruchomości jednemu z małżonków i orzeczenie konieczności spłaty po jego stronie drugiego małżonka. Jednak nie zawsze istnieje taka możliwość. W ocenie czy dany sposób podziału majątku będzie właściwy niezbędne jest zweryfikowanie czy małżonek, któremu przyznawana jest nieruchomość ma faktyczną możliwość spłaty drugiej strony.
Intuicyjnie można odnieść wrażenie, że małżonek, któremu oddana jest cała nieruchomość powinien mieć środki na spłatę drugiego małżonka. Nic jednak bardziej mylnego. Nie zawsze ten fakt powoduje możliwość uzyskania środków finansowych na dokonanie spłaty. Jeśli przykładowo małżonek obejmujący całą nieruchomość nie ma tzw. zdolności kredytowej lub możliwości zaciągnięcia prywatnych pożyczek na spłatę może tak się stać. To właśnie w takich sytuacjach pozostaje ostatnie rozwiązanie jakim jest sprzedaż nieruchomości i oczywiście podział pieniędzy uzyskanych z jej sprzedaży.
Sprzedaż takiej nieruchomości następuje w drodze licytacji komorniczej. Należy jednak zauważyć fakt niekorzystności danego rozwiązania. Z uzyskanych pieniędzy komornik w pierwszej kolejności zaspokaja koszty sprzedaży, na które składają się przykładowo koszty ogłoszeń czy też jego wynagrodzenie. Istotnym jest, że sprzedaż takiej nieruchomości odbywa się według przepisów o licytacji komorniczej co w praktyce może oznaczać, że w pierwszej licytacji cena wywoławcza nieruchomości wynosi 3/4 ceny oszacowania przez biegłego. Kolejno jeśli ta licytacja będzie nieudana to w drugiej licytacji cena wywoławcza wyniesie już tylko 2/3 wartości tej wyceny.
Opłata wniosku o podział majątku wspólnego jest stała i wynosi 1000,00 zł. Bardziej opłacalne jest zawarcie we wniosku propozycji, dokonania takiego podziału. Wtedy opłata od wniosku wynosić będzie znacznie mniej - 300,00 zł.
W praktyce wyznaczenie udziałów w majątku wspólnym może być skomplikowane, szczególnie jeśli w trakcie trwania małżeństwa doszło do wielu transakcji majątkowych, nabyć lub zbyć zostało wiele przedmiotów, a także w przypadku, gdy jeden z małżonków prowadził działalność gospodarczą. Wówczas dokładne ustalenie majątku i udziałów każdego z małżonków wymaga szczegółowej analizy przez Sąd, w związku z czym jeszcze przed podziałem sądowym warto zaczerpnąć porady prawnika.
Ustalenie nierównych udziałów w majątku wspólnym to proces, w którym małżonkowie decydują o tym, jak mają podzielić majątek zgromadzony w trakcie małżeństwa w sposób nierówny. Może to wynikać z różnych przyczyn, takich jak różnice w wysokości zarobków, wkład w wychowanie dzieci czy też inwestycje jednego z małżonków w rozwój firmy lub nieruchomości. W takiej sytuacji, małżonkowie mogą ustalić, że jeden z nich otrzyma większy udział w majątku wspólnym, aby uwzględnić jego wkład lub poświęcenia w trakcie małżeństwa. Takie rozwiązanie wymaga szczerej i otwartej rozmowy między małżonkami, a także dokładnego przeanalizowania ich sytuacji finansowej i majątkowej. Warto jednak pamiętać, że ustalenie nierównych udziałów w majątku wspólnym może być skomplikowane i wymagać pomocy prawnika, aby upewnić się, że proces ten jest zgodny z prawem i nie stwarza nieprzewidzianych konsekwencji w przyszłości.
Jak skutecznie przygotować się do podziału majątku:
Poznaj swoje prawa i obowiązki – zanim rozpoczniesz proces podziału, warto zdobyć wiedzę na temat swoich praw i obowiązków. Skonsultuj się z prawnikiem, aby uzyskać pełen obraz swojej sytuacji.
Myśl realistycznie – nie oczekuj, że otrzymasz wszystko, czego pragniesz, załóż pewien margines błędu.
Zdobądź dokumentację – poszukaj i zgromadź wszystkie dokumenty dotyczące twojego majątku, w tym dokumenty dotyczące nieruchomości, pojazdów, kont bankowych, polis ubezpieczeniowych, funduszy, posiadanych akcji czy udziałów itp.
Uważaj na ukrywanie majątku – jedna ze stron może próbować ukryć swoje aktywa lub zaniżyć ich wartość. Sprawdź uważnie wszystkie dokumenty i zwróć uwagę na ewentualne nieścisłości.
Wystrzegaj się nagłych decyzji – nie podejmuj decyzji, zanim dokładnie nie zrozumiesz skutków swoich działań. Warto skonsultować się z adwokatem lub ekspertem z zakresu szacowania wartości nieruchomości lub ruchomości, aby uzyskać pomoc w podejmowaniu decyzji.
Zachowaj spokój – unikaj kłótni i niekontrolowanych emocji. W sytuacji, gdy jesteś poddany stresowi, czasem ciężko jest zachować spokój, ale warto starać się podejść do sprawy w sposób opanowany.
Rozpatruj uważnie propozycje – pamiętaj, że druga strona może próbować zaproponować ci nieuczciwe warunki. Nie daj się oszukać i zawsze zastanów się, czy proponowane rozwiązanie jest dla ciebie korzystne.
Miej listę celów – przed rozpoczęciem negocjacji z drugą stroną, zastanów się, co dla ciebie jest najważniejsze i postaraj się zdefiniować swoje cele, załóż pewien margines błędu.
Uważaj na nieporozumienia – podział majątku to skomplikowany proces, który może prowadzić do nieporozumień między stronami. Upewnij się, że wszystkie warunki są jasne i zrozumiałe dla obu stron.
Staraj się porozumieć – w sytuacji, gdy jest to możliwe, warto starać się porozumieć z drugą stroną w sposób pokojowy i wypracować rozwiązanie, które będzie korzystne dla obu stron.
Rozwód to wyjątkowo trudne i emocjonalnie obciążające wydarzenie w życiu każdej osoby. W przypadku, gdy para małżeńska prowadzi wspólnie działalność gospodarczą, firma będąca majątkiem wspólnym małżonków staje się jednym z elementów do podziału, przez co cały proces staje się bardziej skomplikowany. Podczas procesu rozwodowego pojawia się kwestia podziału majątku wspólnego, w tym zysków i nakładów, które przyczyniły się do rozwoju firmy. W niniejszym artykule omówimy jak wygląda podział majątku wspólnego w kontekście firmy, jakie są konsekwencje formy działalności oraz czy intercyza może pomóc uniknąć komplikacji w razie rozwodu. Ponadto, skupimy się na rozdzielności majątkowej z wyrównaniem dorobków jako możliwej alternatywie dla podziału majątku.
W momencie rozwodu, wspólny majątek małżonków podlega podziałowi. Dotyczy to również firmy, jeśli została założona w trakcie trwania małżeństwa lub przynajmniej jeden z małżonków wniósł wkład finansowy lub włożył swoją pracę w jej rozwój. W większości jurysdykcji obowiązują zasady równego podziału majątku, chyba że istnieje intercyza, która inaczej reguluje te kwestie. Wiele kwestii związanych z podziałem majątku wspólnego po rozwodzie reguluje prawo. Warto jednak zwrócić uwagę na ewentualne wyjątki czy pułapki w przepisach, które mogą wpłynąć na ostateczny podział. W takiej sytuacji warto skonsultować się z doświadczonym prawnikiem specjalizującym się w sprawach rozwodowych z firmą.
Czy możliwy jest nierówny podział majątku? Więcej na ten temat przeczytasz w artykule.
Podczas rozwodu, zyski wygenerowane przez firmę w trakcie trwania małżeństwa zazwyczaj są uznawane za wspólny majątek. Oznacza to, że będą one podlegać podziałowi między małżonkami. Jednak w niektórych sytuacjach mogą istnieć odstępstwa od tej zasady, np. jeśli przedsiębiorca może udowodnić, że zyski pozostają wyłącznie jego osobistym osiągnięciem, niezależnie od zaangażowania drugiego małżonka.
Jednym z najważniejszych aspektów jest oszacowanie wartości firmy oraz jej zysków. Istnieje kilka metod, które pozwalają na dokładne określenie tych wartości. Przykładowo, można skorzystać z metody wyceny majątku netto, metody kapitalizacji zysków, czy też metody porównawczej. Wybór odpowiedniej metody ma kluczowe znaczenie dla uczciwego podziału majątku między małżonków.
Kolejnym istotnym aspektem podczas podziału majątku wspólnego jest uwzględnienie nakładów finansowych i czasowych poniesionych na rozwój firmy. Inwestycje w technologie, marketing, rozwój produktów czy zatrudnianie wyspecjalizowanych pracowników mają duży wpływ na wartość i potencjał firmy. Przy podziale majątku małżonkowie powinni wziąć pod uwagę te inwestycje i wypracować rozwiązanie, które nie wpłynie negatywnie na dalszy rozwój biznesu. W przypadku, gdy brak jest umowy spisanej, nakłady mogą zostać podzielone na połowę lub oceniane indywidualnie przez sąd. Dlatego istotne jest, aby przedsiębiorcy przed rozpoczęciem działalności, zadbali o spisanie umowy regulującej zasady inwestowania i podziału poniesionych nakładów.
Często podczas małżeństwa jeden z małżonków angażuje się w prowadzenie firmy, a drugi wspiera go poprzez pracę w domu lub opiekę nad dziećmi. W takich przypadkach ważne jest, aby wziąć pod uwagę te niematerialne nakłady podczas podziału majątku. Należy rozważyć, czy wspierający małżonek będzie miał prawo do rekompensaty za swoje wysiłki w rozwoju firmy.
W wielu przypadkach małżonkowie prowadzą razem firmę, która staje się kluczowym elementem majątku wspólnego. W takiej sytuacji, jej wartość oraz zyski generowane w trakcie małżeństwa muszą zostać odpowiednio podzielone podczas procesu rozwodowego. Forma prawna, w jakiej działa firma, ma również znaczenie w kontekście podziału majątku podczas rozwodu. Jeśli przedsiębiorca prowadzi jednoosobową działalność gospodarczą, zazwyczaj cała firma stanowi jego osobisty majątek i może nie podlegać podziałowi. Natomiast w przypadku spółek cywilnych, partnerskich czy akcyjnych, sytuacja może być bardziej skomplikowana, a udziały w takiej firmie mogą być uwzględniane w podziale majątku.
W przypadku spółki kapitałowej lub osobowej istotne jest zatem ustalenie rzeczywistej wartości firmy oraz korzystanie z profesjonalnych usług rzeczoznawcy majątkowego w celu określenia tej wartości. Przy podejmowaniu decyzji dotyczących podziału, ważne jest uwzględnienie aspektów związanych z długoterminowym planem rozwoju firmy oraz zachowaniem stabilności i rentowności biznesu. Warto skontaktować się z odpowiednio wykwalifikowanym adwokatem, który powinien wesprzeć małżonków w określeniu, jakie regulacje prawne będą miały zastosowanie w konkretnym przypadku - Kontakt.
Intercyza, czyli umowa majątkowa sporządzona przed ślubem, może wpływać na podział majątku wspólnego w przypadku rozwodu. Jeśli małżonkowie posiadają intercyzę, w której wyraźnie określono sposób podziału majątku w przypadku rozwodu, to taka umowa będzie wiążąca dla stron. Jeśli jednak intercyza jest niewystarczająco precyzyjna lub nie obejmuje firmy, proces rozwodowy może się stać bardziej skomplikowany. Intercyza może określić, jakie części majątku firmowego przypisane są każdemu z małżonków, dzięki czemu rozwód nie wpłynie negatywnie na funkcjonowanie przedsiębiorstwa.
Warto podkreślić, że umowa ta musi być sporządzona w formie aktu notarialnego, aby była ważna. Najlepiej skorzystać z usług doświadczonego adwokata - umów się na konsultację.
Rozdzielność majątkowa to inny model prowadzenia majątków w trakcie trwania małżeństwa. W tym przypadku, mimo że małżonkowie są małżeńsko połączeni, zachowują osobno swoje majątki, a wszelkie zyski i straty związane z działalnością gospodarczą należą do właściciela firmy.
Rozdzielność majątkowa z wyrównaniem dorobków jest jednym z modeli podziału majątku w przypadku rozwodu. Oznacza to, że każdy z małżonków zachowuje swoje indywidualne aktywa i zobowiązania, a dorobek gospodarczy zdobyty w trakcie małżeństwa jest wyrównywany. W przypadku firmy, można zastosować różne strategie, takie jak wykup udziałów czy akcji przez jednego z małżonków, aby zapewnić stabilność i ciągłość działalności.
Rozwód to trudny i skomplikowany proces, a podział majątku wspólnego, szczególnie w przypadku firmy, wymaga odpowiedniego przygotowania i wsparcia prawniczego. Kluczem do skutecznego podziału jest rzetelna wycena wartości firmy oraz dążenie do zachowania stabilności i ciągłości biznesu. Rozwód może mieć istotne konsekwencje dla prowadzonej przez małżonków firmy. Warto wcześniej przemyśleć kwestie związane z podziałem majątku, formą działalności, intercyzą oraz rozdzielnością majątkową z wyrównaniem dorobków. Ważne jest także uwzględnienie poniesionych nakładów na rozwój firmy i postawienie na dobro wspólnego przedsięwzięcia. Jeśli potrzebujesz wsparcia w kwestii rozwodu i podziału majątku, skonsultuj się z doświadczonym prawnikiem, który pomoże Ci znaleźć najlepsze rozwiązanie dla Ciebie i Twojego biznesu.
Podsumowanie
Rozwód i podział majątku to zawsze skomplikowane procesy, a kwestie związane z firmą mogą dodatkowo komplikować sytuację. Warto podkreślić, że każdy przypadek jest inny, a ostateczne decyzje podejmowane są na podstawie prawa obowiązującego w danej jurysdykcji oraz indywidualnych okoliczności. Dlatego zawsze warto skonsultować się z prawnikiem specjalizującym się w sprawach rozwodowych oraz biznesowych.
Od chwili ustania wspólności majątkowej małżeńskiej – małżonkowie mogą dzielić się majątkiem. Wbrew powszechnej opinii – podział nie musi nastąpić dopiero po rozwodzie, choć tak dzieje się najczęściej. Wniosek o podział majątku wspólnego składa się do sądu rejonowego (właściwość według miejsca położenia majątku).
Co musi znaleźć się we wniosku o podział majątku?
Rzadko sądy orzekają o podziale majątku wspólnego w wyroku rozwodowym – najczęściej wtedy gdy wniosek o podział jest zgodny. Jeżeli nie ma zgody między małżonkami, a podział obejmuje więcej składników, w tym nieruchomość – zazwyczaj celem dokonania podziału wszczyna się odrębne postępowanie (po uprawomocnieniu się wyroku rozwodowego). Czy taki podział majątku jest obowiązkowy? Otóż nie ma konieczności dokonania podziału ani terminu na jego dokonanie. Jednakże brak dokonania podziału może komplikować wiele czynności prawnych, choćby sprzedaż danego składnika majątkowego. Nie każdy rozwiedziony małżonek chce, aby łączyły go z byłym małżonkiem więzi finansowe, które komplikują rozporządzanie majątkiem na dalszym etapie życia.
Nierówny podział majątku wspólnego może zostać ustalony przez sąd w orzeczeniu o podziale, wtedy gdy zachodzi wyraźna dysproporcja w przyczynianiu się obojga małżonków do powstania majątku. Aby sąd podjął jednak taką decyzję muszą również zachodzić tzw. ważne powody. Należy zatem przyjąć, że tego rodzaju orzeczenie ma charakter wyjątkowy. Częstymi przyczynami wskazywanymi we wniosku o ustalenie nierównych udziałów w majątku wspólnym są: bierność zawodowa, rozrzutność jednego z małżonków, trwonienie majątku (hazard, alkoholizm), brak dbania o gospodarstwo domowe. Jeżeli chcesz poznać orzeczenia dotyczące tego zagadnienia oto przydatne postanowienia:
Ustawodawca dopuszcza dokonanie podziału majątku jeszcze przed uzyskaniem rozwodu. Z reguły małżonkowie o tym nie wiedzą lub zakładają, że konieczny jest wyrok rozwodowy. Jak podzielić majątek przed rozwodem? Najpierw konieczne jest wprowadzenie rozdzielności majątkowej. Po zawarciu takiej umowy małżonkowie mogą dokonać umownego podziału majątku, nie czekając na orzeczenie rozwodowe.
Odpowiedź na to pytanie zależy głównie od tego, jak bardzo skomplikowany, sporny jest podział majątku wspólnego. Na pewno posiadanie profesjonalnego pełnomocnika i właściwe przygotowanie dokumentów może znacznie skrócić czas trwania postępowania, ale przy spornym i skomplikowanym podziale – postępowanie może potrwać nawet kilka lat.
Jeżeli potrzebujesz porady prawnej w tym temacie lub pomocy w przygotowaniu wniosku o podział majątku – zapraszam do bezpośredniego kontaktu.
O tym, co powinien zawierać wniosek o podział majątku pisaliśmy już w poprzednim artykule pt. Jak napisać wniosek o podział majątku wspólnego. Teraz zajmiemy się jednym z kluczowych elementów wniosku – żądaniem ustalenia nierównych udziałów w majątku wspólnym.
Co do zasady, przy podziale majątku wspólnego powinien zostać zastosowany równy podział składników majątku. Jednak w wyjątkowych sytuacjach sąd, na żądanie jednego z małżonków, może ustalić nierówny podział majątku wspólnego.Dokonanie nierównego podziału majątku umożliwia art. 43 § 2 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, z którego wynika, że na żądanie któregokolwiek z małżonków, może zostać ustalony nierówny podział majątku wspólnego pod warunkiem, że w danej sprawie występuje:
Warto zaznaczyć, że przy ocenie stopnia faktycznego przyczynienia się do powstania majątku wspólnego sąd bierze pod uwagę wysiłek włożony w osobiste wychowanie dzieci i prowadzenie domu. Dlatego nie zawsze wyższe zarobki jednego z małżonków będą gwarantować wyższy stopień przyczynienia się do powstania majątku wspólnego.
Nieco trudniejsze wydaje się być ustalenie czym są „ważne powody”, o których pisze ustawodawca w art. 43 § 2 KRiO. Według Sądu Najwyższego za ważne powody należy uznać wszelkie okoliczności, wskazujące na to, że ustalenie równych udziałów będzie niesłuszne ze względów moralnych i etycznych. Konkretnie do ważnych powodów możemy zaliczyć np.:
Natomiast, za ważny powód nie można uznać negatywnego stosunku jednego małżonka do działań drugiego małżonka lub braku fizycznej pomocy przy tych działaniach oraz okoliczności, za których wystąpienie małżonek nie ponosi winy np. choroba psychiczna.
Ciężar udowodnienia wystąpienia przesłanek umożliwiających dokonanie nierównego podziału majątku wspólnego, należy do małżonka żądającego dokonania takiego podziału. Dodatkowo sąd, ustalając nierówny podział majątku, powinien działać na korzyść małżonka, który nie ponosi winy za trwały i zupełny rozkład pożycia małżeńskiego. Istotną kwestią jest również fakt, że nierówny podział majątku może, także zostać dokonany na podstawie zawartej przed sądem ugody małżonków.
Z żądaniem o dokonanie nierównego podziału majątku, mogą także wystąpić spadkobiercy jednego z małżonków, pod warunkiem, że spadkodawca:
Prawo wystąpienia do sądu z żądaniem o dokonanie nierównego podziału majątku nie ulega przedawnieniu, jest jednak niedopuszczalne, gdy podział majątku został już dokonany.
Aby upewnić się czy w Państwa sprawie zachodzi możliwość ustalenia nierównego podziału majątku wspólnego warto skorzystać z pomocy adwokata. Zapraszam do bezpośredniego kontaktu:
Koszt podziału majątku wspólnego małżonków zależy od tego, czy podział jest sądowny, czy też przeprowadza się go u Notariusza. W przypadku złożenia wniosku do sądu pobierana jest od wnioskodawcy opłata sądowa w kwocie 1.000 złotych. W sytuacji gdy małżonkowie/byli małżonkowie przedstawią zgodny i wspólny projekt podziału, opłata od wniosku ulega obniżeniu do kwoty 300 złotych. Do kosztów sądowych należy również zaliczyć wynagrodzenie biegłego (zazwyczaj biegły jest niezbędny do ustalenia wartości nieruchomości lub wyliczenia nakładów), koszty mediacji, koszty stawiennictwa świadków, koszt apelacji.
W bardziej skomplikowanych sprawach o podział majątku, gdy w grę wchodzi rozliczenie nakładów, podzielenie nieruchomości w kredycie, wątpliwości, co do tego, które składniki są objęte majątkiem wspólnym potrzebna jest pomoc adwokata. Gdy uczestnicy są skłóceni, nie potrafią osiągnąć kompromisu ważne jest przedstawienie materiału dowodowego i przytoczenie właściwych twierdzeń. Rozporządzenie ustala jedynie stawki minimalne adwokatów w tego typu sprawach. Adwokat przedstawi indywidualną wycenę po ustaleniu stopnia skomplikowania sprawy, nakładu pracy, zakresu spornego między uczestnikami. W sprawach, gdzie wartość przedmiotu sporu przewyższa 200.000 złotych, wynagrodzenie adwokata nie będzie niższe niż 7.200 złotych (przy najprostszych sprawach).
W przypadku dokonywania podziału u Notariusza (obligatoryjnie gdy przedmiotem podziału jest nieruchomość) największy koszt stanowi taksa notarialna, którą Notariusz wskazuje indywidualnie. Rozporządzenie określa jednak tzw. taksy maksymalne.
Jeżeli w postępowaniu o podział majątku wspólnego zgłoszono wniosek o ustalenie nierównych udziałów w majątku wspólnym, sąd bada dwie przesłanki. Po pierwsze sąd musi przesądzić, czy istnieją tzw. ważne powody do ustalenia nierównych udziałów. Jeżeli tak, sąd przesądza również czy małżonkowie w różnym stopniu przyczynili się do powstania tego majątku. Orzecznictwo nie jest jednolite w tych zagadnieniach. Stopień przyczynienia się określa się w doktrynie jako całokształt starań o rodzinę i zaspokajanie jej potrzeb. Przyczynienie się może nastąpić zarówno w wyniku działalności zarobkowej, podjęcia się wychowania dzieci jak i w związku z darowizną otrzymaną od rodziców jednego z małżonków do majątku wspólnego. Okoliczności konkretnej sprawy będą miały znaczenie – adwokat wskaże, czy w sprawie istnieją szanse na ustalenie nierównych udziałów – nie zawsze alkoholizm, hazard, czy uchylanie się od świadczenia pracy będą wystarczającą podstawą do ustalenia nierównych udziałów.
Ważne powody to względy natury etycznej, które sprawiają, że ustalenie równych udziałów byłoby niezgodne z zasadami współżycia społecznego. Pojęcie jest celowo niedookreślone, a każdorazowa Sąd decyduje, czy w danej sprawie takie powody zachodzą. Najczęstszymi przyczynami żądania nierównych udziałów i ważnych powodów jest bierność zawodowa współmałżonka, trwonienie majątku związane z nałogami – hazard, alkoholizm, narkomania, długoletnia separacja faktyczna, znacząca darowizna od rodziców jednego małżonka do majątku wspólnego. Nie w każdej sytuacji te powody będą uznane za ważne, a ostateczną decyzję w sprawie nierównych udziałów podejmie sąd na podstawie całokształtu okoliczności i materiału dowodowego sprawy.
Kredyt na nieruchomość wspólną zawsze komplikuje rozstanie stron oraz sam podział. Najłatwiej jest, gdy małżonek przejmujący nieruchomość jest w stanie przejąć też cały kredyt (a konkretnej Bank zgodzi się na wypisanie drugiego małżonka z kredytu). Niestety, taka sytuacja to rzadkość. Małżonek, który przejmuje nieruchomość, chce, aby jej wartość była określona z uwzględnieniem obciążenia hipotecznego. Małżonek, który nie otrzyma nieruchomości, ale zostaje z kredytem, chce, aby wartość nieruchomości była określona bez uwzględnienia tego obciążenia. Sądy rozstrzygają niejednolicie, choć ostatnio dominuje pogląd o nieuwzględnianiu obciążenia (Sąd nie dzieli pasywów). Okoliczności konkretnej sprawy i względy słuszności mogą determinować odwrotne rozstrzygnięcie. Sprawa komplikuje się dodatkowo, gdy kredyt jest walutowy, przykładowo udzielony we frankach. Może się okazać, że żaden z małżonków nie zdecyduje się zatrzymać nieruchomości i konieczna będzie jej sprzedaż przez komornika. Pomoc adwokata w takich sprawach jest niezbędna.
Małżonkowie/ byli małżonkowie w sprawach o podział majątku wspólnego sądzą się do przysłowiowej ostatniej kropli krwi. Po rozstrzygnięciu sądu II instancji strona niezadowolona z orzeczenia rozważa wniesienie skargi kasacyjnej. Skarga ta nie zawsze jednak będzie możliwa w sprawach o podział majątku wspólnego. Skarga kasacyjna jest możliwa do wniesienia tylko w sytuacji, gdy wartość przedmiotu zaskarżenia wynosi co najmniej 150.000 złotych. Najczęściej strony, a nawet pełnomocnicy zapominają, że wartość przedmiotu sporu wskazana w pozwie, a wartość przedmiotu zaskarżenia w skardze kasacyjnej mogą się znacząco różnić. Skarga kasacyjna z reguły dotyczy jedynie wycinka rozstrzygnięcia, np. Sąd przyzna 1.000 złotych w ramach spłaty, a nie 1.500 złotych. Jeżeli nie jesteśmy zadowoleni z takiego rozstrzygnięcia – to wartość przedmiotu zaskarżenia wynosi zaledwie 500 złotych. Innymi słowy wartość przedmiotu zaskarżenia wyznacza z reguły nie wartość całego dzielonego majątku wspólnego, lecz wartość konkretnego składnika lub konkretnego roszczenia, żądania. W takim ujęciu wartość ta nigdy nie przekroczy wartości udziału uczestnika, który wnosi skargę kasacyjną.
Masz więcej pytań? Skontaktuj się w celu omówienia szczegółów:
