Bardzo często zdarza się, że rozwód to proces obfitujący w wydarzenia traumatyczne zarówno dla skłóconych małżonków, jak i np. ich dzieci. Z drugiej strony, rozwodzący się małżonkowie nie muszą toczyć między sobą zażartych kłótni. Jednym z dostępnych według polskiego prawa rozwiązań jest tzw. rozwód bez orzekania o winie. Na czym polega ten wariant rozwodu i w jaki sposób można go uzyskać? Dowiesz się tego, czytając poniższy artykuł.
Ustanie małżeństwa jest, według polskich przepisów, możliwe jedynie w efekcie dwóch zdarzeń. Jedną z nich jest śmierć małżonka bądź uznanie go za osobę zmarłą. Drugi powód stanowi rozwód. Zgodnie z zapisami znajdującymi się w polskim ustawodawstwie (Ustawa z dnia 25 lutego 1964 roku Kodeks rodzinny i opiekuńczy, Dz.U.2020.1359 t.j.), rozwód jest stanem, w którym nastąpił zupełny i trwały rozkład pożycia małżeńskiego. Oznacza to, że, w odróżnieniu od separacji, poprawa relacji między małżonkami nie jest już możliwa.
Obecnie, prawo uwzględnia dwa możliwe sposoby orzeczenia rozwodu przez sąd – efektem wyroku wydanego przez osobę wykonującą obowiązki sędziego może być m.in. rozwód orzekany z orzeczeniem o winie jednego bądź obojga małżonków. Aby taka decyzja mogła zostać wydana, należy przeprowadzić postępowanie dowodowe w celu ustalenia winy jednego z małżonków. Niestety, rozwód z orzeczeniem o winie to często proces nieprzyjemny oraz długotrwały (może on ciągnąć się miesiącami, a nawet latami).
Alternatywą dla takiej decyzji jest rozwód bez orzekania o winie, zwany czasem również rozwodem zawieranym za porozumieniem stron. Na czym polega to rozwiązanie? Wariant ten oznacza, że nie prowadzi się postępowania w celu ustalenia winy. W porównania z rozwodem z orzeczeniem o winie małżonka(ów) cały proces jest prostszy i zawiera znacznie mniej czasu.
Czasem może się zdarzyć, że nie da się w obiektywny sposób stwierdzić, który z małżonków ponosi winę za rozkład pożycia małżeńskiego. Taka sytuacja może wynikać np. z niezgodności charakteru między małżonkami, która jest – obok np. zdrady – jedną z najczęstszych przyczyn ustania małżeństwa. Niezgodność charakterów wyraża się np. tym, że mąż i żona mają inne cele oraz postawy życiowe. Zgodnie ze stanowiskiem zajętym w 1997 roku przez Sąd Najwyższy oznacza to stan, w którym „małżonkowie inaczej wyobrażali sobie wspólne życie i nie potrafili znaleźć (…) kompromisu w sytuacjach konfliktowych, jednak za to nie sposób jest winić któregokolwiek z nich. Nie można (…) upatrywać winy w nieumiejętności współżycia, braku możliwości (…) znalezienia kompromisu” (Wyrok SN I CKN 306/97).
Kwestia orzeczenia przez sąd o winie jest wbrew pozorom niezwykle istotna. Może ona mieć decydujący wpływ na to, który z rozwodzących się małżonków zostanie obłożony obowiązkiem alimentacyjnym.
Zapewne jedną z kwestii, nad którą zastanawiają się wszyscy planujący rozwód bez orzeczenia o winie, jest sposób, w jaki należy złożyć pozew rozwodowy. Przygotowanie takiego dokumentu jest konieczne, stanowi on bowiem rozpoczęcie procesu rozwodowego.
Pozew rozwodowy należy przygotować w formie pisemnej i złożyć w sądzie okręgowym (biuro podawcze wydziału cywilnego). Pismo można wysłać także drogą pocztową.
Jeśli chodzi o elementy, jakie powinien zawierać prawidłowo sporządzony wniosek rozwodowy, to – podobnie jak w przypadku rozwodu z orzeczeniem o winie – są to między innymi:
Wraz ze składaniem wniosku należy uiścić opłatę skarbową.
Jeśli chodzi o sposób przygotowania pozwu rozwodowego, to jest to możliwe na dwa sposoby:
