Coraz więcej spraw przenosi się do sieci – zakupy, bankowość, kontakty zawodowe i prywatne. Niestety, w ślad za tym rośnie również w szybkim tempie liczba oszustw internetowych. Ofiary nierzadko czują się bezradne, tracąc pieniądze, dane osobowe lub dostęp do konta. Tymczasem szybka reakcja i właściwe zgłoszenie sprawy mogą realnie zwiększyć szanse na odzyskanie środków i pociągnięcie sprawcy do odpowiedzialności. Co zatem należy zrobić, kiedy padło się ofiarą takiego oszustwa i jak szybko rozwiązać ten problem?
Najważniejszym krokiem po wykryciu oszustwa w sieci jest zachowanie spokoju oraz dokładne zebranie wszystkich możliwych dowodów. Należy zabezpieczyć korespondencję mailową, wiadomości w komunikatorach, potwierdzenia przelewów oraz zrzuty ekranu pokazujące ogłoszenie, ofertę lub profil oszusta. Nawet najmniejszy szczegół może okazać się absolutnie kluczowy dla organów ścigania w trakcie postępowania. Warto też niezwłocznie zmienić hasła do kont bankowych, poczty czy mediów społecznościowych, jeśli istnieje ryzyko, że dane logowania mogły zostać przejęte. Dzięki temu uniknie się dalszych reperkusji i zminimalizuje się niepożądane szkody.
Zgłoszenie oszustwa należy złożyć w najbliższej jednostce policji lub prokuraturze. Można to zrobić osobiście, telefonicznie lub także elektronicznie, na przykład poprzez platformę ePUAP. W zgłoszeniu trzeba szczegółowo opisać przebieg zdarzenia, wskazać, jakie dane zostały wykorzystane i jakie straty ponieśliśmy. Warto dołączyć wszystkie zebrane materiały dowodowe, bowiem ułatwi to znacząco funkcjonariuszom identyfikację sprawcy. Jeśli oszustwo dotyczyło płatności online, na przykład zakupu w sklepie internetowym lub przelewu na nieprawdziwe konto, należy w mgnieniu oka skontaktować się z bankiem. Instytucje finansowe mają procedury umożliwiające zablokowanie transakcji lub odzyskanie środków, jeśli zgłoszenie nastąpi odpowiednio szybko. W przypadku kart płatniczych konieczne jest ich natychmiastowe zastrzeżenie, aby zapobiec dalszym stratom.
Pod żadnym pozorem nie należy usuwać profilu oszusta ani wpisu, z którego korzystał – takie działania mogą utrudnić ustalenie jego tożsamości. Lepiej zgłosić konto do administratora platformy, np. portalu sprzedażowego, serwisu ogłoszeniowego lub mediów społecznościowych. Administrator ma obowiązek zareagować i może przekazać organom ścigania dane dotyczące użytkownika, które są niezbędne do prowadzenia postępowania. W kancelarii Wołczkiewicz zajmujemy się prawem karnym i nie tylko. Możemy zatem pomóc osobom, które padły ofiarami przestępstw internetowych.
Oszustwo internetowe można zgłosić nie tylko policji. W zależności od jego rodzaju właściwym organem może być także prokuratura, bank, operator płatności lub instytucje państwowe zajmujące się bezpieczeństwem w sieci. W Polsce funkcjonuje kilka wyspecjalizowanych jednostek, które pomagają w takich przypadkach. Jedną z nich jest chociażby CERT Polska, działający w strukturach NASK, który zajmuje się przyjmowaniem zgłoszeń dotyczących incydentów bezpieczeństwa w internecie. Zgłoszenie można przesłać poprzez formularz dostępny na stronie incydent.cert.pl, opisując sytuację i dołączając dowody.
Jeżeli oszustwo miało miejsce na portalu sprzedażowym Allegro, OLX czy Vinted, warto poinformować również obsługę danego serwisu. Większość platform posiada własne systemy bezpieczeństwa, które pozwalają wstrzymać wypłatę środków dla sprzedającego, zablokować konto bądź przekazać dane organom ścigania. W wielu przypadkach szybkie zgłoszenie na platformie skutkuje tym, że pieniądze zostają zwrócone, zanim trafią do sprawcy. W sytuacji, kiedy to oszustwo dotyczy płatności kartą, istotne znaczenie ma procedura chargeback, dostępna w większości banków i instytucji finansowych. Umożliwia ona cofnięcie transakcji, jeśli została dokonana w wyniku oszustwa lub nieautoryzowanego działania. Wniosek o chargeback trzeba złożyć w banku, przedstawiając potwierdzenia płatności oraz dowody świadczące o braku realizacji zamówienia lub fałszywym charakterze oferty.
Warto pamiętać, że zgłoszenie oszustwa internetowego nie zawsze gwarantuje odzyskanie pieniędzy, aczkolwiek znacznie zwiększa szanse na taki rezultat. Im szybciej zareagujemy, tym większa jest możliwość, że środki zostaną zablokowane, zanim sprawca zdąży je wypłacić lub przelać dalej. Co więcej, nawet jeśli nie uda się odzyskać pieniędzy, zgłoszenie jest ważne dla innych użytkowników – pozwala służbom identyfikować schematy przestępstw i ostrzegać potencjalne ofiary przed podobnymi incydentami w przyszłości.
Reakcja na oszustwo internetowe musi być natychmiastowa i dobrze przemyślana. W momencie, gdy zauważymy, że padliśmy ofiarą przestępstwa w sieci, pierwszym krokiem jest zabezpieczenie wszelkich dowodów. Należy zachować wiadomości e-mail, zapisy rozmów w komunikatorach, potwierdzenia przelewów oraz treść ogłoszenia. Warto również zapisać dokładny adres strony internetowej, z której korzystaliśmy, oraz numer rachunku, na który dokonaliśmy wpłaty. Takie materiały będą niezbędne w trakcie składania zawiadomienia o popełnieniu przestępstwa.
Następnym ważnym etapem jest poinformowanie banku lub operatora płatności o zaistniałej sytuacji. W wielu przypadkach możliwe jest natychmiastowe zablokowanie przelewu lub wstrzymanie transakcji, dzięki czemu da się odzyskać środki. Jeśli oszustwo dotyczyło płatności kartą, należy niezwłocznie ją zastrzec, a następnie złożyć wniosek o chargeback, czyli procedurę cofnięcia transakcji. Warto również monitorować swoje konto bankowe i sprawdzić, czy nie doszło do nieautoryzowanych operacji. Zgłoszenie oszustwa można złożyć w najbliższej jednostce policji lub w prokuraturze. Zawiadomienie o podejrzeniu popełnienia przestępstwa można sporządzić pisemnie lub ustnie, a jego treść powinna obejmować jak najwięcej szczegółów. Trzeba wskazać datę, sposób kontaktu ze sprawcą, przekazaną kwotę oraz dane, którymi dysponujemy. Jeśli przestępstwo miało miejsce na konkretnej platformie, np. portalu sprzedażowym, warto również powiadomić jej administrację. Administrator może udostępnić organom ścigania adres IP lub historię logowania sprawcy, co zdynamizuje identyfikację osoby odpowiedzialnej.
Zgłoszenie oszustwa internetowego to nie tylko próba odzyskania utraconych środków, ale przede wszystkim sposób na ochronę swoich praw. Składając zawiadomienie, ofiara zyskuje status pokrzywdzonego w postępowaniu, co daje jej możliwość wglądu w akta sprawy i wpływu na jej przebieg. Im wcześniej podejmiemy działania, tym większe szanse na zatrzymanie sprawcy i odzyskanie pieniędzy, zanim zostaną one przelane na kolejne rachunki lub wypłacone w gotówce. W kancelarii Wołczkiewicz oferujemy wsparcie w sprawach karnych, rozwodowych czy dotyczących upadłości firm. Z naszą pomocą kwestie prawne staną się bardziej przejrzyste.
Skuteczne zgłoszenie oszustwa internetowego wymaga precyzyjnego działania i dobrej znajomości procedur. Najczęstszym błędem popełnianym przez ofiary jest zbyt długie zwlekanie ze zgłoszeniem lub niedokładne opisanie przebiegu zdarzenia. Czas w takich przypadkach ma ogromne znaczenie. Miej na uwadze to, że banki i operatorzy płatności mogą cofnąć transakcję tylko przez ograniczony okres, dlatego liczy się każda godzina od momentu wykrycia oszustwa. Zanim złożymy zawiadomienie, trzeba skrupulatnie przeanalizować całą sytuację. Warto uporządkować dowody w kolejności chronologicznej, zapisać daty, godziny i sposoby kontaktu ze sprawcą. Jeśli korzystaliśmy z portalu ogłoszeniowego lub sklepu internetowego, dobrze jest dołączyć link do oferty i numer ogłoszenia. Tak przygotowane materiały usprawnią pracę policji i zwiększą szanse na szybkie wszczęcie postępowania.
Zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa można złożyć osobiście na komisariacie lub elektronicznie przez platformę ePUAP. W formularzu należy dokładnie wskazać, na czym polegało oszustwo, jak doszło do kontaktu z podejrzanym oraz jaką dokładnie stratę ponieśliśmy. Warto również zaznaczyć, czy sprawca posługiwał się fałszywym numerem telefonu, kontem w mediach społecznościowych lub adresem e-mail. Jeśli posiadamy informacje o numerze konta bankowego, na który wykonano przelew, powinny one obligatoryjnie zostać dołączone do zawiadomienia. Jest to bowiem jedna z najważniejszych wskazówek dla służb ścigania.
Zgłoszenie przestępstwa internetowego wymaga precyzyjnego działania i wyboru właściwego miejsca, do którego należy się zwrócić. W Polsce podstawową instytucją odpowiedzialną za przyjmowanie takich zgłoszeń jest rzecz jasna policja. Każda jednostka ma obowiązek przyjąć zawiadomienie o podejrzeniu popełnienia przestępstwa, niezależnie od tego, gdzie dokładnie doszło do oszustwa. Zgłoszenie można złożyć osobiście, lecz coraz częściej wybieraną opcją jest forma elektroniczna. Takie rozwiązanie pozwala działać szybko, bez obowiązku wizyty na komisariacie, co ma znaczenie w sytuacji, kiedy liczy się czas reakcji.
Oprócz policji ważną rolę w walce z cyberprzestępczością odgrywa prokuratura, do której również można skierować zawiadomienie. W niektórych przypadkach, zwłaszcza gdy oszustwo ma charakter zorganizowany lub dotyczy większej liczby poszkodowanych, prokurator przejmuje prowadzenie sprawy, nadzorując czynności śledcze. Warto zatem równolegle poinformować zarówno policję, jak i prokuraturę, by zdynamizować proces i zwiększyć skuteczność działań. W kancelarii Wołczkiewicz pomagamy pokrzywdzonym osobom, dbając o to, aby uzyskały jak najbardziej satysfakcjonującą rekompensatę za poniesione straty. Skontaktuj się z nami i przekonaj się, że odzyskanie utraconych pieniędzy czy towarów w ramach oszustw internetowych wcale nie musi być nierealne do spełnienia.
