Rozwód czy rozstanie to niełatwy czas dla każdej pary — tym bardziej takiej, która posiada dzieci. Trzeba też pamiętać o jednym: zarówno w przypadku małżeństw, jak i związków nieformalnych, sąd orzeka na podstawie tych samych przepisów o opiece nad małoletnim, alimentach i dniach opieki nad dzieckiem.
Zgodnie z art. 93 § 1 k.r.o władza rodzicielska przysługuje obojgu rodzicom w tym samym zakresie.
Na początku warto wspomnieć, że — tak jak w każdej sytuacji, w której wymagane jest podjęcie kroków prawnych — warto skonsultować się z prawnikiem.
Jeżeli rodzice nie mogą dojść do porozumienia w sprawie opieki nad dzieckiem, to decyzję w sprawie opieki nad małoletnim podejmuje sąd. Może on ograniczyć władzę rodzicielską — w tym poważnie ją ograniczyć lub w ogóle jej pozbawić. Zgodnie z art. 110. § 1,2 k.r.o zawieszenie władzy rodzicielskiej odbywa się wtedy, gdy zaistnieje przemijająca przeszkoda (np. wyjazd za granicę jednego z rodziców albo choroba). Za to pozbawienie władzy rodzicielskiej odbywa się, gdy zaistnieje trwała przeszkoda — na przykład wtedy, kiedy rodzice nadużywają swojej władzy, albo w sposób rażący zaniedbują swoje obowiązki wobec dziecka.
Nie jest więc tak, że płeć rodzica ma wpływ na wyrok sądu. Nie ma też znaczenia, czy rodzice małoletniego byli w związku formalnym, czy nieformalnym.
Jedyną przesłanką, jaką będzie kierował się sąd, będzie dobro dziecka.
Jeżeli w trakcie rozpraw rozwodowych, albo już po wyroku sądu prawo ojca do dziecka nie zostanie zakwestionowane ani ograniczone, wtedy ma on takie same prawa do dziecka jak matka. Jeśli byli małżonkowie lub partnerzy dojdą do porozumienia w sprawie opieki nad dzieckiem, to sąd powinien przyjąć ustalone rozwiązanie.
Jeżeli zaś nie uda się wypracować zgody między byłymi partnerami, to każde z nich zwraca się do sądu o pomoc w ustaleniu zasad kontaktowania się z dzieckiem po rozwodzie.
Jeżeli zaś jedna strona uzna, że druga celowo utrudnia mu lub jej kontakt z dzieckiem, to może ona wystąpić do sądu o uregulowanie sprawowania opieki nad małoletnim dzieckiem.
W każdym przypadku sąd musi kierować się dobrem dziecka. Co rozumiemy przez pojęcie dobro dziecka?
Przepisy prawa polskiego nie określają jednoznacznie tego pojęcia. Działą się na podstawie Konstytucję Rzeczypospolitej Polskiej, której artykuł 72. statuuje zasadę dobra dziecka. Przepis ten określa jasno obowiązki państwa i obojga rodziców wobec dziecka. Obowiązkiem państwa jest zapewnienie małoletniemu opieki i pomocy władz publicznych dziecku pozbawionemu opieki rodzicielskiej; ochrona małoletniego przed przemocą, okrucieństwem, wyzyskiem i demoralizacją. Władze publiczne oraz osoby sprawujące opiekę nas dzieckiem mają w obowiązku wysłuchanie go i uwzględnienie jego zdania w toku ustalania praw małoletniego. Na mocy zasady sąd ma obowiązek wydać wyrok w trosce o majątek dziecka. W tym celu powołuje się kuratora, który dokonuje oceny stanu zdrowia, cech osobowości, charakteru i uzdolnień małoletniego. Ocenie poddane zostają także stan zdrowia psychicznego dziecka oraz relacje łączące je z każdym z rodziców.
Warto zaznaczyć, że sąd ma prawo odmówić rozwodu rodzicom, jeśli uzna, że ten znacząco wpłynie na dobro dziecka i jego rozwój. W orzeczeniu sądu powinna znajdować się informacja — decyzja właściwie — z którym z rodziców będzie mieszkać małoletni. W wyroku znajdzie się też nakaz, w jaki sposób oboje rodziców ma sprawować opiekę rodzicielską nad dzieckiem.
Ślub lub jego brak nie ma wpływu na zakres, w jakim oboje rodziców ma obowiązek sprawować opiekę nad swoim małoletnim dzieckiem. Wręcz przeciwnie, rodzice mają równe prawa i obowiązki wobec dziecka. Prawa ojca do dziecka ze związku nieformalnego są takie same jak prawa ojca do dziecka pochodzącego z małżeństwa.
A jakie obowiązki wobec dziecka ma po rozstaniu ojciec, który był z jego matką w związku nieformalnym? Dokładnie takie same jak ten, który zawarł związek małżeński. Do obowiązków tych zaliczymy: konieczność łożenia na utrzymanie dziecka. Wysokość alimentów ustalana jest nie na podstawie zarobków, ale na podstawie możliwości majątkowych i zarobkowych ojca i indywidualnych potrzeb dziecka (leczenie, czesne, zajęcia dodatkowe).
Ograniczenie władzy rodzicielskiej musi być dobrze uzasadnione przez sąd. Decyzja ta jest podejmowana na postawie dobrze już nam znanej zasady o dobru dziecka. Sąd bierze pod uwagę wiele czynników. Znowu ocenie kuratora poddane są relacje łączące dziecko z obojgiem rodziców, stan zdrowia psycho-fizycznego małoletniego. Wiek dziecka odgrywa tutaj niebagatelną rolę. Znaczy to tyle, że malutkie dzieci (w wieku do trzech lat) są pozostawiane pod opieką matek. Dzieje się tak z uwagi na więź, którą mają z matką dzieci w tym wieku. Następną kwestią, która zostaje poddana ocenie kuratora, są warunki, w jakich będzie mieszkać dziecko. Wiąże się to oczywiście w sposób naturalny z majątkiem i zarobkami każdego z rodziców. Następną poddawaną ocenie zmienną jest styl życia rodzica. Samo nadużywanie alkoholu przez jedno z rodziców nie jest wystarczającą przesłanką do sądowego ograniczenia praw rodzicielskich. W takim przypadku należy sądowi udowodnić, że problem z alkoholem jednego z rodziców znacząco odbija się na dobru dziecka. Wtedy sąd podejmuje decyzję o ograniczeniu władzy rodzicielskiej.
Mamy nadzieję, że problem ograniczenia władzy rodzicielskiej został przez nas szczegółowo opisany. Jeżeli mają Państwo jeszcze jakieś pytania, nasz zespół pozostaje do dyspozycji.
Schedule time with meParagraf 1. artykuł 113. Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego mówi jasno, że rodzice mają prawo i obowiązek do utrzymywania ze sobą kontaktu niezależnie od władzy rodzicielskiej. Zaś paragraf drugi informuje:
Kontakty z dzieckiem obejmują w szczególności przebywanie z dzieckiem (odwiedziny, spotkania, zabieranie dziecka poza miejsce jego stałego pobytu) i bezpośrednie porozumiewanie się, utrzymywanie korespondencji, korzystanie z innych środków porozumiewania się na odległość, w tym ze środków komunikacji elektronicznej.
Za to władza rodzicielska (na podstawie uzasadnienia uchwały z dnia 8 marca 2006 roku) definiowana jest jako:
(...) ogół obowiązków i praw względem dziecka, mających na celu zapewnienie mu należytej pieczy i strzeżenie jego interesów. Zakres władzy rodzicielskiej nie oznacza wyłączności rodziców w stosunku do dziecka i powinna być ona wykonywana tak, jak wymaga dobro i interes dziecka. Rodzicom przysługuje prawo do osobistej styczności z dzieckiem, jest ono ich prawem osobistym i niezależnym od władzy rodzicielskiej. Przysługuje rodzicom, mimo pozbawienia ich władzy rodzicielskiej, jej zawieszenia lub ograniczenia. Pozbawienie lub ograniczenie tych kontaktów z dzieckiem wymaga odrębnego orzeczenia przez sąd, takie bowiem uregulowanie zawarte jest w odrębnym przepisie kodeksu rodzinnego i opiekuńczego (art. 113).
Czy zatem matka ma prawo wiedzieć, gdzie ojciec zabiera dziecko?
Owszem. Prawo zakłada, że oboje rodziców ma obowiązek posiadania do informacji o dziecku. To informacje o stanie jego zdrowia, miejscu pobytu czy wydatkach, które ponosi rodzic z tytułu posiadania dziecka.
Oczywiście taki stan rzeczy ma miejsce, kiedy sąd nie ustanowi ograniczenia władzy rodzicielskiej jednej ze stron. Jeżeli matka i ojciec mają równe prawa co do dziecka, znaczy to, że zarówno matka, jak i ojciec mają prawo wiedzieć, gdzie druga strona zabiera dziecko.
Jeżeli jednak sąd nadał prawo do opieki nad dzieckiem tylko jednemu rodzicowi, nie ma on obowiązku informowania drugiej strony o miejscu pobytu dziecka.
Trzeba pamiętać, że sąd działa zgodnie z zasadą dobra dziecka i na jego korzyść. Ważne jest, by rodzice pozostający w konflikcie kierowali się tą samą zasadą podczas ustalania opieki nad małoletnim. Jeżeli dojście do porozumienia jest z jakichś przyczyn, niemożliwe, to warto zasięgnąć porady prawnej.
Warto zadbać o szczerą komunikację w sprawach dotyczących małoletniego, mając wzgląd na dobro dziecka. Ta otwarta i szczera komunikacja powinna mieć miejsce zwłaszcza wtedy, kiedy jedno z rodziców ma wątpliwości co do miejsca, w którym będzie przebywało dziecko. W porozumieniu warto ustalić, jakie informacje o dziecku będą wymieniane między rodzicami.
Mamy nadzieję, że problem ograniczenia władzy rodzicielskiej został przez nas szczegółowo opisany. Jeżeli mają Państwo jeszcze jakieś pytania, nasz zespół pozostaje do dyspozycji.
Chcesz dowiedzieć się więcej? Masz pytania?
Opieka naprzemienna jest jednym ze sposobów wykonywania opieki rodzicielskiej. To rozwiązanie stosowane w przypadku, kiedy pary rozstają się, a mają wspólne potomstwo. Opieka naprzemienna polega na sprawowaniu opieki nad dzieckiem zamiennie, co oznacza, że na przykład przez tydzień dziecko jest u jednego z rodziców, a przez kolejny u drugiego z nich.
Opieka naprzemienna to forma sprawowania pieczy nad dzieckiem przez rodziców do czasu osiągnięcia przez nie pełnoletności. Odbywa się w równych okresach czasu przez matkę oraz ojca, co oznacza, że dziecko przebywa tyle samo czasu z jednym, jak i drugim rodzicem. Jeżeli pozostaje tydzień u jednego z nich, to kolejne siedem dni powinno spędzić z drugim rodzicem. Jest to wygodne rozwiązanie, które jest nadzwyczaj często stosowane w rodzinach po rozstaniu rodziców.
Warto podkreślić, że w kodeksie rodzinnym nie występuje definicja samej opieki naprzemiennej, jednak informacje na ten temat można znaleźć w ustawie o pomocy państwa w zakresie wychowania dzieci, a także w ustawie o świadczeniach rodzinnych, skąd można dowiedzieć się, że taka opieka wymaga sprawowania przez rodziców stałej pieczy nad dzieckiem w naprzemiennych, ale równych okresach czasu, co oznacza, że dziecko w praktyce na zmianę powinno przebywać tyle samo u jednego, jak i u drugiego rodzica.
Jeżeli dwa tygodnie mieszka z mamą, to kolejne dwa tygodnie powinno dziecko zamieszkiwać u taty.
Ustalenie tego prawa jest możliwe w sytuacji kiedy rodzice rozwodzą się i na ich wniosek oraz na podstawie porozumienia. Ponadto sąd może orzec taka decyzje w przypadku braku takiego porozumienia ze strony rodziców. Takie zapiski są uwzględnione w zmianach do ustawy kodeksu rodzinnego i opiekuńczego oraz w kodeksie postepowania cywilnego z dnia 25 czerwca 2015 roku, natomiast weszły w życie 29 sierpnia 2015 roku.
Opieka naprzemienna jako sposób wykonywania władzy rodzicielskiej sprawdzi się w sytuacji, kiedy pomiędzy rodzicami nie występują konflikty, ponieważ w przyszłości mogą być one źródłem nieporozumień w sprawowaniu opieki nad dzieckiem. Warto podkreślić, że ten rodzaj opieki może zostać ustalony biorąc pod uwagę porozumienie pomiędzy rodzicami lub oficjalnie orzeczone przez sąd. Taki rodzaj sprawowania opieki nad dzieckiem rodzice mogą ustanowić również oficjalnie przed mediatorem poprzez zawarcie ugody. Pomocne w tym zakresie się porady specjalistów, którzy z łatwością doradza oraz pomogą w wypełnieniu odpowiednich wniosków.
Warto podkreślić, że opieka naprzemienna sprawdzi się w sytuacji kiedy rodzice dziecka mieszkają niedaleko siebie i ich miejsce zamieszkania nie będzie kolidowało z uczęszczaniem dziecka do placówek oświatowych. Co więcej, rodzice muszą także posiadać pełną władzę rodzicielską.
Przed podjęciem decyzji na przykład przez sąd w sprawie ustanowienia opieki naprzemiennej przez rodziców nad dzieckiem powinno zostać przeprowadzone badanie przez specjalistów, którzy zbadają rodziców, a także dziecko i wydadzą stosowną opinię oraz muszą podjąć decyzję co do uregulowania kwestii sprawowania pieczy nad dzieckiem.
Miejscem sprawowania opieki powinno być miejsce zamieszkania rodziców, bądź tego, któremu przysługuje władza rodzicielska. Warto mieć na uwadze, że dziecko jest i jego potrzeby są najistotniejsze, dlatego to jego dobrem powinni kierować się rodzice, a także sąd wydając stosowne orzeczenie. Opieka naprzemienna jest o tyle korzystnym rozwiązaniem, że zapewnia swobodny kontakt dziecka z każdym rodzicem oraz możliwość lepszego zaspokojenia potrzeb dziecka poprzez naprzemienny i ciągły dostęp do relacji z nimi. Ponadto taka forma opieki daje możliwość uczestnictwa w codziennej aktywności rodziców oraz dziecka, a także wzajemne uczenie się od siebie różnych ról oraz wzorów postępowania.
Dodatkowo opieka naprzemienna daje możliwość kontaktów dziecka z dziadkami oraz pozostałymi członkami rodziny każdego z rodziców, dzięki czemu dziecko może swobodnie kształtować poczucie tożsamości oraz dobrej samooceny, a także odpowiednich relacji ze swoimi bliskimi. To wszystko jest niezwykle istotne i wpływa na odpowiednią percepcję świata przez dziecko.
Warto zaznaczyć, że często wśród rodziców, którzy stosują opiekę naprzemienną jest stosowany obowiązek alimentacyjny. Jest on uzależniony od kilku czynników i nie jest zdefiniowany prawnie. Jednak to co najistotniejsze, chociaż bardzo często mylnie odbierane przez społeczeństwo - w opiece naprzemiennej stosowany jest obowiązek alimentacyjny dla obojga rodziców, którzy utrzymują dziecko podczas czasu, kiedy przebywa u każdego z nich. Wysokość ustalonych alimentów w tej sytuacji jest zależna od potrzeb osoby uprawnionej do pobierania tego świadczenia. Jednak to co najistotniejsze, to wyraźnie trzeba zaznaczyć, że piecza naprzemienna nie znosi obowiązku alimentacyjnego rodziców wobec dziecka. Warto podkreślić, że także oboje rodziców posiadają prawo do pobierania świadczenia wychowawczego 500 plus. Zwykle jest stosowana zasada, ze takie świadczenie pobiera każdy rodzic w odpowiednio wysokiej połowie każdy z nich.
Podczas stosowania opieki naprzemiennej rodzice mogą ustalić pobieranie świadczenia wychowawczego. Takie świadczenie może zostać przyznane jednemu z rodziców w wysokości 500 złotych, bądź każdemu z nich po połowie świadczenia, czyli po 250 zł dla każdego z nich. Ta zasada obowiązuje w przypadku rodziców rozwiedzionych, bądź żyjących w rozłączeniu, jednak dziecko powinno znajdować się pod ich naprzemienną opieką.
Warto podkreślić, że świadczenie wychowawcze jest niezależne od kryterium dochodowego oraz przysługuje na każde dziecko do momentu ukończenia przez nie 18 roku życia. Z wnioskiem o przyznanie tego świadczenia może wystąpić ojciec, matka, bądź opiekun prawny lub faktyczny dziecka, a świadczenie wypłacane jest każdego miesiąca i wniosek o jego przyznanie można złożyć drogą elektroniczną, bądź papierowo.
Chociaż istnieją wady i zalety opieki naprzemiennej to warto zaznaczyć, że niewątpliwie bardzo pozytywnym czynnikiem jest możliwość zachowania równych relacji dziecka z jednym, jak i drugim rodzicem, a także ich rodzinami. Dzięki takiemu rozwiązaniu także rodzice mają możliwość realizowania swoich obowiązków zawodowych oraz sprawowania opieki nad dzieckiem. Jednak istnieją także negatywne strony takiego rozwiązania między innymi: konieczność przemieszczania się dziecka z jednego domu do drugiego i konieczność adaptacji po tej krótkiej przeprowadzce.
Podejmując decyzję o opiece naprzemiennej ważne jest branie pod uwagę przede wszystkim dobra dziecka, a także właściwej współpracy rodziców. Dziecko powinno mieć prawo do niezakłóconego rozwoju i jest to najważniejszy element, który jest brany przez w sąd w podjęciu decyzji o sposobie sprawowania opieki przez rodziców nad dzieckiem. Ten element powinien także determinować podjęcie decyzji rodziców dotyczącej sprawowania opieki nad swoim dzieckiem.
Chociaż istnieją wady i zalety opieki naprzemiennej to warto zaznaczyć, że niewątpliwie bardzo pozytywnym czynnikiem jest możliwość zachowania równych relacji dziecka z jednym, jak i drugim rodzicem, a także ich rodzinami. Dzięki takiemu rozwiązaniu także rodzice mają możliwość realizowania swoich obowiązków zawodowych oraz sprawowania opieki nad dzieckiem. Jednak istnieją także negatywne strony takiego rozwiązania między innymi: konieczność przemieszczania się dziecka z jednego domu do drugiego i konieczność adaptacji po tej krótkiej przeprowadzce.
Podejmując decyzję o opiece naprzemiennej ważne jest branie pod uwagę przede wszystkim dobra dziecka, a także właściwej współpracy rodziców. Dziecko powinno mieć prawo do niezakłóconego rozwoju i jest to najważniejszy element, który jest brany przez w sąd w podjęciu decyzji o sposobie sprawowania opieki przez rodziców nad dzieckiem. Ten element powinien także determinować podjęcie decyzji rodziców dotyczącej sprawowania opieki nad swoim dzieckiem.
Władza rodzicielska
Oznacza to przede wszystkim obowiązek i prawo rodziców małoletnich dzieci do wykonywania pieczy nad osobą i majątkiem dziecka oraz do jego wychowania, z poszanowaniem jego godności i praw. Kryterium które wyznacza treść władzy rodzicielskiej jest zawsze dobro dziecka. W związku z rozwodem rodziców, sąd na nowo ustala zasady jej wykonywania w stosunku do niepełnoletnich dzieci. Obligatoryjnym elementów wyroku (w przypadku, gdy strony mają małoletnie dzieci) jest orzeczenie m.in. o władzy rodzicielskiej.
Według prawa władza rodzicielska dotyczy w szczególności sprawowania nad dzieckiem osobistej pieczy. Istotna jest również kwestia reprezentacji dziecka (w tym przed sądem) oraz zarząd jego majątkiem. Władza rodzicielska powinna być wykonywana w taki sposób, aby było to zgodne z dobrem dziecka i interesem społecznym. Rodzice muszą też uwzględnić rozsądne życzenia dziecka, podejmując istotne decyzje o jego sprawach osobistych i majątkowych.
Dziecko pozostające pod władzą rodzicielską powinno być posłuszne. W sprawach, w których może samodzielnie podejmować decyzje musi słuchać zaleceń rodziców i wysłuchać ich opinii. Dziecku przysługują określone prawa, o czym rodzice nie mogą zapominać, w tym: prawo do życia, prawo do rozwoju, prawo do wychowania w rodzinie, prawo do wyrażania własnych poglądów, prawo do informacji. Rodzice muszą szanować godność dziecka.
Rodzice, zwłaszcza w trakcie rozwodu zastanawiają się, czy można ograniczyć władzę rodzicielską jednemu z nich. Dzieje się tak najczęściej z uwagi na prozaiczny fakt, że są skłóceni i nie mogą się dogadać, co do istotnych spraw dziecka. Czasami, w takich wypadkach będzie to jedyne rozwiązanie, które umożliwi sprawowanie władzy rodzicielskiej bez przeszkód.
Ograniczenie władzy rodzicielskiej wymaga pogłębionej analizy stanu faktycznego – sądy powinny rozważać takie rozwiązanie wyłącznie w trudnych sytuacjach, gdy dobro dziecka jest z jakichś powodów zagrożone. Sąd podejmuje decyzje w tym przedmiocie również w sytuacji, w której rodzice żyją w rozłączeniu (najczęściej w związku z rozwodem lub separacją). Klienci często wskazują, że nie są w stanie podjąć wspólnie pewnych decyzji, np. co do wyboru szkoły, ale też w bardziej prozaicznych wyborach, np. wyjazdu dziecka na kolonię, wspólnego wyjazdu na wakacje zagranicę. Dobry adwokat pomoże podjąć decyzję w zakresie właściwego wniosku (np. o ograniczenie władzy rodzicielskiej drugiego rodzica). Powierzenie władzy rodzicielskiej jednemu z rodziców (z ograniczeniem tej władzy w stosunku do drugiego) następuje poprzez przesądzenie, który rodzic daje lepszą gwarancję pieczy nad dzieckiem. Na czym polega ograniczenie władzy rodzicielskiej? Najczęściej ogranicza się władzę do współdecydowania o najistotniejszych sprawach dziecka. Mamy zatem rodzica „wiodącego”, który spędza z dzieckiem więcej czasu, z którym dziecko mieszka i który podejmuje decyzje w bieżących sprawach, jednakże w kwestii np. wyboru leczenia musi podejmować decyzje wspólnie z drugim rodzicem. Należy mieć świadomość, że różnica między ograniczeniem władzy rodzicielskiej, a jej pozbawieniem jest znacząca. Rodzic, który ma ograniczoną władzę rodzicielską ma prawo do kontaktów z dzieckiem, musi też spełniać względem dziecka obowiązek alimentacyjny.
W przypadku, gdy władza rodzicielska nie może być wykonywana z powodu trwałej przeszkody albo jeżeli rodzice nadużywają władzy rodzicielskiej lub w sposób rażący zaniedbują swoje obowiązki względem dziecka, sąd opiekuńczy pozbawi rodziców władzy rodzicielskiej. Sprawa o pozbawienie władzy rodzicielskiej jednego lub obojga rodziców może być wszczęta na wniosek lub z urzędu. Trwała przeszkoda to np. odbywanie długoletniej kary pozbawienia wolności, czy wyjazd na stałe za granicę. Nadużycie władzy rodzicielskiej to bardzo poważne uchybienia rodziców, które jest sprzeczne z dobrem dziecka. To przykłady skrajne (wykorzystanie seksualne, zmuszanie do żebractwa, stosowanie przemocy wobec dziecka, jego nadmierne karcenie). Rażące zaniedbywanie obowiązków rodzicielskich ma miejsce, gdy styl życia rodziców powoduje, że dziecko jest zaniedbywane (przez alkohol, narkotyki, inne uzależnienia). Brak możliwości utrzymania dziecka przez rodziców (bieda) sama w sobie nie jest przesłanką do pozbawienie władzy rodzicielskiej, ale każda sytuacja wymaga analizy sądu rodzinnego. Jeżeli dziecko jest zaniedbane (chodzi głodne i brudne) Państwo powinno interweniować.
Rodzic pozbawiony władzy rodzicielskiej nie ma prawa uczestniczyć w wychowaniu dziecka, zarządzać jego majątkiem, występować w jego imieniu, decydować o miejscu zamieszkania dziecka, wyborze szkoły, wakacjach, sposobie leczenia itp. Jest on jednak w dalszym ciągu jest zobowiązany do alimentacji, a dziecko zachowuje prawo do dziedziczenia po rodzicu. Również rodzic pozbawiony władzy rodzicielskiej może w przyszłości domagać się od dziecka świadczeń alimentacyjnych na siebie (choć tu Sąd może wziąć pod uwagę zasady współżycia społecznego i oddalić pozew) oraz może po dziecku dziedziczyć.
Wniosek o ograniczenie władzy rodzicielskiej, jej pozbawienie lub zawieszenie może złożyć jeden z rodziców lub osoba, która posiada wiedzę, że dobro dziecko jest zagrożone – w szczególności należy to do obowiązków policji, placówki szkolnej, kuratora, ale także sąsiedzi czy krewni dziecka. Postępowanie przed sądem może być wszczęte również z urzędu. Wniosek powinien być precyzyjny. Nie warto korzystać z gotowych wzorów, lepiej gdy doświadczony adwokat podpowie, jak sformułować wniosek, aby uzyskać pożądany efekt. Adwokat Anna Wołczkiewicz – doświadczony prawnik z Warszawy może przygotować wniosek tak, aby odzwierciedlał on wolę rodzica i był zgodny z prawem.
Rodzic wiodący jest ważnym elementem w procesie pozbawienia władzy rodzicielskiej. Rodzic wiodący to osoba, która ma największy wpływ na dziecko i jego dobro, może być matką lub ojcem, ale może też być innym członkiem rodziny lub opiekunem prawnym.
Sąd musi ustalić, który z rodziców będzie miał największy wpływ na dziecko, biorąc pod uwagę różne czynniki, takie jak: zaangażowanie rodzica we wsparcie dziecka, zdolność do zaspokojenia potrzeb dziecka i zapewnienia mu bezpieczeństwa oraz gotowość do pracy nad rozwiązywaniem problemów. Sąd może również ustalić, że oboje rodzice powinni mieć równy udział we wsparciu dziecka.
Rodzicowi wiodącemu przyznaje się szeroki zakres uprawnień dotyczących opieki nad dzieckiem. Może on decydować o edukacji i leczeniu dziecka oraz o tym, gdzie będzie ono mieszkać i jak spędzać swój czas. Rodzicowi wiodącemu przyznaje się też prawo do decydowania o tym, czy drugi rodzic będzie miał kontakt z dzieckiem oraz jaki to będzie kontakt.
Ojcowie często uważają, że są na straconej pozycji w walce o władzę rodzicielską, kontakty, czy alimenty. Nie musi tak być. Zawsze decyduje dobro dziecka. Jeżeli matka dziecka nie daje gwarancji prawidłowego wychowania dziecka – ojcowie powinni dążyć do ograniczenia jej władzy rodzicielskiej. Wiele również zależy od wieku dziecka i jego relacji z rodzicami. Ojciec może uzyskać w sądzie korzystne rozstrzygnięcie, np. powierzenie władzy obojgu rodzicom, opiekę naprzemienną lub nawet rolę rodzica „wiodącego”. Ojcowie nie muszą godzić się na warunki dyktowane przez matkę tylko z tego powodu, że nie udało się im utrzymać związku z matką dziecka.
Obecnie (po niedawnej nowelizacji) ukształtowała się zasada, że w miarę możliwości sąd powierza w wyroku rozwodowym władze rodzicielską obojgu rodzicom. Teraz nie trzeba już przedstawiać Planu Wychowawczego, aby uzyskać taką decyzję sądu. Jeżeli Sąd uzna, że dobro dziecka przemawia za powierzeniem władzy jednemu z rodziców, zdecyduje się na takie rozstrzygnięcie. W praktyce występują sytuacje, że rodzice nie mogą się dogadać, co do wyjazdów, edukacji, kontaktów. Jeden rodzic „gra dzieckiem”, utrudnia podejmowanie jakichkolwiek decyzji od lekcji angielskiego po wybór szkoły, od wyjazdu na daną kolonię do zmiany miejsca zamieszkania. Sąd podejmując decyzję w tych kwestiach weźmie pod uwagę całokształt okoliczności – dobry adwokat może pomóc wywalczyć najlepsze, zgodne z dobrem dziecka rozstrzygnięcie.
Klienci Kancelarii na początku nie rozróżniają tych pojęć, mylnie zakładając, że z posiadaniem władzy rodzicielskiej wiąże się możliwość odbywania kontaktów. Kontakty to jednak prawo do osobistej styczności z dzieckiem i możliwości odbywania spotkań. Częstotliwość kontaktów jest uzależniona od szeregu czynników. W Polsce dominuje przeświadczenie (wśród sędziów), że konieczny jest wybór rodzica „wiodącego”. Mieliśmy do czynienia z „wiodącą mamą” oraz „weekendowym tatą (kontakty, co drugi weekend”. Obecnie zmienia się to – coraz częściej sądy decydują się orzec tzw. opiekę naprzemienną lub kontakty realizowane w stosunku 55 do 45 procent.
