Jak wynika z mojego doświadczenia bardzo ważnym elementem wniosku o upadłość konsumencką jest jego uzasadnienie. Treść uzasadnienia może w danej sprawie przesądzić o możliwości zainicjowania procesu oddłużenia. Brak szczegółowe uzasadnienia w najlepszym wypadku skończy się wezwaniem do usunięcia braków formalnych, w najgorszym może natomiast przyczynić się do
oddalenie wniosku o ogłoszenie upadłości.

Jakie są niezbędne elementy wniosku o ogłoszenie upadłości konsumenckiej?
Wniosek powinien zawierać szczegółowe uzasadnienie, w którym należy wskazać okoliczności, w jakich dłużnik zaciągnął zobowiązanie u wierzycieli oraz przyczyny braku ich spłaty, sytuację rodzinną i mieszkaniową dłużnika, wysokość jego miesięcznego dochodu oraz wydatki na utrzymanie. Przed ogłoszeniem upadłości trzeba zastanowić się, co przyczyniło się do braku spłat – tak, aby w przypadku
drugiej szansy po oddłużeniu, upadły mógł żyć spokojnie i bez długów. W niektórych przypadkach, gdy okoliczności wskazane w uzasadnieniu i dokumenty dołączone do wniosku nie budzą wątpliwości sądu, sąd orzekający w sprawie o ogłoszeniu upadłości rozstrzyga go na posiedzeniu niejawnym. Dla dłużnika to możliwość uniknięcia niewątpliwego stresu związanego z koniecznością stawiennictwa w sądzie.

Czy można pominąć część okoliczności – np. to że dłużnik prowadził wcześniej działalność gospodarczą i zostały mu długi z nią związane?
Sąd w pierwszej kolejności sprawdzi, czy dłużnik prowadził działalność gospodarczą. Podczas rozprawy poprzedzającej ogłoszenie upadłości może zadać różne pytania dotyczące źródeł powstania zobowiązań. Dłużnik składa też stosowne oświadczenie w treści wniosku o ogłoszenie upadłości konsumenckiej. Próba pominięcia tych istotnych okoliczności w treści uzasadnienia – skończy się
zapewne oddaleniem wniosku i utraceniem szansy na życie bez długów. Z każdej niemal sytuacji jest wyjście. Czasami do upadłości trzeba się przygotować, czasami należy przemyśleć, czy względem dłużnika zachodzą względy humanitarne lub słuszności, które w treści uzasadnienia należy szczególnie podkreślić.

Czy warto skorzystać z pomocy prawnika przy przygotowaniu wniosku o ogłoszenie upadłości konsumenckiej?
Zdecydowanie polecam skorzystanie z pomocy profesjonalisty – najlepiej doradcy
restrukturyzacyjnego (to prawnik wyspecjalizowany w tych zagadnieniach). Taka osoba jest w stanie nie tylko ocenić szansę na ogłoszenie upadłości, ale także przygotować dłużnika do tego procesu. Jednorazowy wyższy wydatek – może przyczynić się do końcowego umorzenia wielu zobowiązań sprzed lat, pozbycia się komorników i windykatorów, pozwolić dłużnikowi dokładnie przemyśleć swoją sytuację, niekiedy błędy z przeszłości, które należy wyeliminować po oddłużeniu.

Jeżeli masz pytania – napisz do mnie: [email protected]

Możesz też wypełnić darmową ankietę, która umożliwi mi wstępną ocenę Twoich szans bez ponoszenia żadnych kosztów: link do ankiety

Z długami nierzadko zmierzyć się muszą nie tylko konsumenci, ale również przedsiębiorcy. Po zmianach w obowiązującym prawie o upadłość konsumencką jest znacznie łatwiej, aniżeli miało to miejsce kilkanaście lat wstecz. Jeśli zaciągnięte przez nas finansowe zobowiązania przekraczają możliwości zarobkowe, warto rozważyć kwestię upadłości konsumenckiej czy też upadłości gospodarczej.

Czy przedsiębiorca (działalność gospodarcza) może złożyć wniosek o upadłość konsumencką?

Jak wskazuje nazwa, upadłość konsumencka przeznaczona jest dla osób fizycznych. Także zadłużeni rolnicy, którzy przestali już prowadzić działalność i zechcą skorzystać z oddłużenia, mogą złożyć stosowny wniosek o upadłość, mając na względzie przepisy związane z upadłością konsumencką. Z uwagi na fakt, iż upadłość gospodarcza jest kosztownym i skomplikowanym procesem, wiele osób zasłużonych będących przedsiębiorcami zastanawia się, czy jest jakaś alternatywa na pozbycie się długów. Rozwiązanie może stanowić zamknięcie działalności gospodarczej i późniejsze skorzystanie z upadłości konsumenckiej. 

Różnice między upadłością konsumencką a upadłością przedsiębiorcy - koszty, procedura

Cel, jaki ma postępowanie 

W wypadku osób prowadzących działalność gospodarczą, upadłość ma windykacyjny charakter, zaś cel postępowania stanowi zaspokojenie wierzycieli w możliwie najwyższym stopniu. Jeżeli pozwolą na to racjonalne względy - dotychczasowa firma dłużnika zostanie zachowana. Wskazuje na to chociażby fakt, iż w wypadku, kiedy właściciel firmy nie ma środków mających pokryć koszty postępowania, wniosek o upadłość zostanie oddalony. Natomiast w wypadku osoby fizycznej, cel postępowania - taki sam wobec jak największego zaspokojenia wierzycieli - stanowi oddłużenie dłużnika. 

Brak majątku a koszty postępowania upadłościowego

Brak majątku pod postacią dóbr użytku trwałego albo dochodów stanowi nieusuwalną przeszkodę dla postępowania upadłościowego przedsiębiorcy. Wówczas oddalenie wniosku przez sąd jest obligatoryjne, a przedsiębiorca zostaje skazany na toczenie się przeciw niemu postępowania o charakterze egzekucyjnym. Natomiast w wypadku konsumentów brak majątku, który mógłby zaspokoić chociażby po części wierzycieli, nie jest przeszkodą dla przeprowadzenia upadłości konsumenckiej. 

Wymogi formalne wniosku o upadłość

Wniosek o upadłość osoby nie prowadzącej działalności gospodarczej musi spełnić mniej wymogów formalnych w zakresie treści oraz ilości załączników. 

Tylko jeden wierzyciel 

Postępowanie upadłościowe osoby prowadzącej działalność gospodarczą, ma uregulować wspólne dochodzenie roszczeń przez różnych wierzycieli wobec pojedynczego dłużnika. Dlatego zatem warunkiem ogłoszenia upadłości gospodarczej, będzie istnienie przynajmniej dwóch wierzycieli. W wypadku zaś konsumentów - z uwagi na postępowanie, jakim jest oddłużenie - nie ma konieczności pojawienia się zadłużenia wobec przynajmniej 2 podmiotów. Konsument może mieć tylko jednego wierzyciela, na przykład bank, od którego otrzymał kredy na poczet zakupu domu. 

Socjalny przywilej odnośnie do zaspokojenia mieszkaniowych potrzeb osoby upadłej 

Wyłącznie w przypadku upadłości osoby fizycznej, spotykane jest uprzywilejowanie upadłego odnośnie sprzedaży przez syndyka domu albo mieszkania poprzez wydzielenie kwoty z masy upadłości na poczet czynszu najmu mieszkania dla upadłego. Dom albo mieszkanie osoby prowadzącej działalność gospodarczą, stanowi składnik masy upadłości podlegający zasadom likwidacji, zaś jej mieszkaniowe potrzeby nie będą w żaden sposób uwzględnione w przebiegu postępowania. 

Postępowanie o charakterze naprawczym dla osób, które zagrożone są niewypłacalnością

Postępowanie naprawcze, ma za zadanie zapobiegać powstaniu stanu niewypłacalności nadmiernie zadłużonego przedsiębiorcy. Nie istnieje odpowiednik dla takiego postępowania w wypadku osób fizycznych. Zagrożeni niewypłacalnością konsumenci, mają szansę skorzystania tylko z metod pozasądowych odnośnie regulacji cywilnoprawnych stosunków z wierzycielami. 

Plan spłaty

Plan spłaty, stanowi szczególne rozwiązanie, które nie jest obowiązkowe dla osób korzystających z upadłości konsumenckiej, oczywiście pod pewnymi warunkami. Przedsiębiorcy chcący skorzystać z instytucji upadłości, mają obowiązek spłaty zadłużenia w ratach.

Co wybrać w przypadku decyzji o zakończeniu działalności gospodarczej?

Najlepszym wyborem, będzie zdecydowanie upadłość konsumencka, która może pomóc w oddłużeniu również osobom fizycznym, które są byłymi przedsiębiorcami. Jest to skuteczna opcja, która pozwala na zakończenie nierentownej działalności gospodarczej, jak również umorzenie wszystkich zobowiązań upadłego - nie tylko wobec wierzycieli publicznych, ale też prywatnych. 

Co grozi za niezłożenie wniosku o upadłość przedsiębiorcy?

Z uwagi na fakt, iż upadłość może zaspokoić wierzycieli w korzystniejszy sposób, aniżeli ma to miejsce w wypadku postępowania egzekucyjnego, to niedopełnienie obowiązku złożenia wniosku o takie postępowanie przez przedsiębiorcę, podlega niżej opisanym sankcjom: 

• odpowiedzialność wynikająca z przepisów ustawy o prawie upadłościowym. Przedsiębiorca poniesie odpowiedzialność za niezłożenie wniosku w wyznaczonym terminie (30 dni), chyba iż nie ponosi za to winy. Może się uwolnić od odpowiedzialności, tym bardziej jeśli uda się mu wykazać, iż w terminie określonym ustawą, zostało rozpoczęte postępowanie restrukturyzacyjne lub zatwierdzono układ w zakresie postępowania o zatwierdzenie tego układu, 
• odpowiedzialność cywilna, która wynika z kodeksu spółek handlowych. Jeśli egzekucja wobec spółki okaże się nieskuteczna, osoby będące członkami zarządu solidarnie odpowiadają za zobowiązania, 
• odpowiedzialność innych osób z uwagi na składki na ubezpieczenia społeczne,
• odpowiedzialność osób będących członkami zarządu spółek s.a. oraz z.o.o., co wynika z artykułu o ordynacji podatkowej za podatkowe zobowiązania. 

Czy sąd może oddalić wniosek o upadłość konsumencką?

Wniosek o upadłość konsumencką, może zostać oddalony przez sąd, jeśli: 

• wobec osoby fizycznej, jeśli w czasie dziesięciu lat wstecz przed złożeniem wniosku była już prowadzona upadłość konsumencka, niemniej została ona umorzona z innych powodów, aniżeli z uwagi na wniosek samego konsumenta (na przykład podczas uprzedniego postępowania, osoba fizyczna nie spełniła swoich obowiązków - na przykład zataiła ważne informacje, co zakończyło się umorzeniem całego postępowania), 
• w stosunku do osoby fizycznej, jeśli w czasie dziesięciu lat wstecz przed wnioskiem, w poprzednim upadłościowym postępowaniu został uchylony plan spłat (konsument go nie wykonał, zataił źródło dochodów, nie złożył odpowiednich sprawozdań). 

W opisanych wyżej przypadkach, sąd może jednakże wydać postanowienie odnośnie upadłości, jeśli postępowanie będzie uzasadnione względami humanitarnymi albo względami słuszności. Zatem, wszystko jest zależne w dużej mierze od sędziego prowadzącego dane konsumenckie postępowanie upadłościowe. 

KRZ - czym jest i do czego służy?

Przedsiębiorcy często zadają sobie pytanie, w jaki sposób zweryfikować kontrahenta przed zawarciem umowy? Najbardziej pożądane są zazwyczaj sposoby nieodpłatne. Wiadomo, że na rynku można skorzystać z analiz sytuacji finansowej kontrahenta, zamówić raport z komercyjnego rejestru długów czy zamówić inną usługę, która zweryfikuje innego przedsiębiorcę. Główną wadą tych metod jest jednak ich koszt.

Istnieją również bezpłatne metody weryfikacji kontrahentów, np. poprzez dokładne sprawdzenie historii wpisów w KRS i ewentualne sprawdzenie sprawozdań finansowych za ubiegłe lata. Te metody często nie dają jednak pełnego obrazu sprawy.

Z dniem 1 grudnia 2021 roku został uruchomiony Krajowy Rejestr Zadłużonych. Warto zapoznać się z tym rejestrem, ponieważ w niedalekiej perspektywie może pomóc przedsiębiorcom w weryfikacji kontrahentów.

Czym jest KRZ?

Krajowy Rejestr Zadłużonych, w skrócie portal KRZ, to publiczny rejestr dłużników w systemie teleinformatycznym, który jest prowadzony przez Ministra Sprawiedliwości. System informatyczny o nazwie Krajowy Rejestr Zadłużonych jest jednym z projektów polskiego rządu, nad którym pracowano intensywnie od 2016 roku, by zgodnie z planami mógł zacząć obowiązywać od początku stycznia 2022. Każdy ma mieć prawo zapoznać się z danymi w nim ujawnionymi. Zgodnie z projektem rozporządzenia w sprawie m.in. sposobu zamieszczenia danych w KRZ, sposobu przetwarzania i ujawniania danych w nim zawartych (nr w RCL - A425), jednym z kryteriów wyszukiwania danych zawartych w rejestrze w odniesieniu do osób fizycznych będzie nr PESEL, a w przypadku innych podmiotów nr KRS.Chociaż jego nazwa zbliżona jest bardzo do znanego już przedsiębiorcom i osobom fizycznym KRD (Krajowy Rejestr Długów), obie bazy mają odmienne zastosowanie.

Główne cele Krajowego Rejestru Zadłużonych

Krajowy Rejestr Zadłużonych został stworzony przede wszystkim w celu:

• zapewnienie wierzycielom bieżącego dostępu do akt postępowań restrukturyzacyjnych oraz upadłościowych za pośrednictwem Internetu,
• zapewnienie transparentności postępowań restrukturyzacyjnych i upadłościowych,
• przyspieszenie i usprawnienie postępowań restrukturyzacyjnych i upadłościowych oraz zwiększenie ich efektywności,
• zwiększenie stopnia zaspokajania wierzycieli w postępowaniach upadłościowych,
• zwiększenie bezpieczeństwa obrotu gospodarczego.

Podmioty, których dane będą ujawniane w KRZ

W KRZ będą ujawniane informacje (art. 2 ust. 1 ustawy o KRZ) o:

1. podmiotach, wobec których są albo były prowadzone m.in. postępowania:

• restrukturyzacyjne w rozumieniu Prawa restrukturyzacyjnego
• upadłościowe lub wtórne postępowania upadłościowe,
• zakończone prawomocnym orzeczeniem zakazu prowadzenia działalności gospodarczej m.in. na własny rachunek (art. 373 ust. 1 Prawa upadłościowego - Dz. U. z 2020 r. poz. 1228 ze zm.);

1. wspólnikach osobowych spółek handlowych, którzy ponoszą odpowiedzialność za zobowiązania spółki bez ograniczenia całym swoim majątkiem, jeżeli:

• ogłoszono upadłość spółki,
• wszczęto wtórne postępowanie upadłościowe wobec spółki,
• oddalono wniosek o ogłoszenie upadłości spółki na podstawie art. 13 ust. 1 lub 2 P.u., tj. generalnie z tego powodu, że jej majątek nie wystarcza na zaspokojenie kosztów postępowania lub wystarcza jedynie na zaspokojenie tych kosztów;

1. podmiotach, wobec których umorzono postępowanie egzekucyjne prowadzone przez komornika sądowego lub sąd z uwagi na fakt, że z egzekucji nie uzyska się sumy wyższej od kosztów egzekucyjnych, albo umorzono postępowanie egzekucyjne prowadzone przez naczelnika urzędu skarbowego albo dyrektora oddziału ZUS z uwagi na fakt, że w postępowaniu egzekucyjnym nie uzyska się kwoty przewyższającej wydatki egzekucyjne;
2. osobach fizycznych, wobec których toczy się egzekucja świadczeń alimentacyjnych oraz egzekucja należności budżetu państwa powstałych z tytułu świadczeń wypłacanych w przypadku bezskuteczności egzekucji alimentów, a które zalegają ze spełnieniem tych świadczeń za okres dłuższy niż 3 miesiące.

Przez podmioty rozumieć należy osoby fizyczne, osoby prawne (w tym m.in. spółkę z o.o. czy akcyjną) oraz jednostki organizacyjne niebędące osobami prawnymi, którym ustawa przyznaje zdolność prawną (w tym m.in. wszystkie osobowe spółki handlowe).

Według projektowanej nowelizacji ustawy o KRZ dodane ma być także postępowanie o zatwierdzenie układu na zgromadzeniu wierzycieli przez osobę fizyczną nieprowadzącą działalności gospodarczej (art. 49125 P.u.).

Według projektowanej nowelizacji ustawy o KRZ słowo "oraz" ma być zastąpione słowem "lub". Przy uwzględnieniu tej zmiany do wpisania osoby fizycznej do KRZ wystarczy, że toczy się wobec niej egzekucja np. świadczeń alimentacyjnych i zalega ona ze spełnieniem tych świadczeń za okres dłuższy niż 3 miesiące.

Zalety Krajowego Rejestru Zadłużonych w porównaniu do RDN:

1. Możliwość wyszukiwania podmiotu po numerze rejestrowym firmy (w RDN było trzeba podawać numer RDN, co było dość kłopotliwe i zajmowało więcej czasu).
2. Korzyścią dla użytkowników jest z pewnością to, że nowy Krajowy Rejestr Zadłużonych pozwala też wyszukiwać osoby po numerze PESEL.
3. Portal jest bardziej rozbudowany. Posiada aż 5 sekcji:
   • wyszukiwanie podmiotów i przeglądanie postępowań;
   • wyszukiwanie wspólników spółek osobowych;
   • wyszukiwanie składników masy upadłości;
4. tablica obwieszczeń;
5. wyszukiwanie doradców restrukturyzacyjnych.

KRZ – wady

Do głównych wad KRZ można zaliczyć przede wszystkim konsekwencje dla dłużników w postaci np. zerwania dotychczasowych współprac, a także zmniejszenie rentowności wypływające np. z braku nowych zleceń lub zredukowania zainteresowania usługami. To również niemożność zakupu niezbędnych produktów na fakturę z odroczonym terminem płatności, wzięcie towarów na raty i wiele innych następstw związanych z upublicznieniem informacji o sytuacji ekonomicznej dłużnika.

Jakiego rodzaju informacje można znaleźć w Krajowym Rejestrze Zadłużonych?

Rodzaj i zakres ujawnionych informacji różni się, w zależności od sprawy. Jednak niezależnie od rodzaju, w KRZ znajdziemy informacje takie jak:

• imię i nazwisko albo firmę/nazwę dłużnika,
• miejsce zamieszkania albo siedzibę dłużnika, a także jego adres,
• PESEL albo numer KRS dłużnika, a w przypadku ich braku inne dane umożliwiające jednoznaczną identyfikację,
• Numer Identyfikacji Podatkowej, jeżeli osoba albo jednostka organizacyjna ma taki numer,
• informacje dotyczące sprawy stanowiącej podstawę wpisu do Krajowego Rejestru Zadłużonych.

Co ważne – informacją jawną w Krajowym Rejestrze Zadłużonych jest ta o złożeniu wniosku oraz to, w jaki sposób został on rozpatrzony, Treść tych wniosków jest jednak dostępna wyłącznie dla osób związanych ze sprawą.

Jak długo przechowywane są dane w KRZ?

Wpisy w Krajowym Rejestrze Zadłużonych są przechowywane maksymalnie dziesięć lat. Wpis zostanie usunięty po:

• dziesięciu latach od dnia prawomocnego zakończenia lub umorzenia postępowania upadłościowego lub restrukturyzacyjnego,
• siedmiu latach od dnia wpisu dłużnika alimentacyjnego lub osoby, wobec której egzekucja komornicza była bezskuteczna,
• po trzech latach, gdy z dłużnikiem, wobec którego ogłoszono upadłość, został zawarty układ lub plan spłaty, wierzyciel i dłużnik ten układ lub plan spłaty wykonał. Należy jednak podkreślić, że termin ten liczony jest od zatwierdzenia układu lub stwierdzenia wykonania planu spłaty),
• po trzech latach po upływie terminu, na jaki orzeczono zakaz prowadzenia działalności gospodarczej lub pełnienia określonych funkcji.

Portale Krajowego Rejestru Zadłużonych

Ogólnopolski rejestr daje dostęp do 4 wyspecjalizowanych portali internetowych. Na system teleinformatyczny składają się:

• Portal Publiczny;
• Portal Użytkownika Zarejestrowanego;
• Rejestr dla Organów Administracji Publicznej;
• Portal Użytkowników Branżowych.

Każdy z nich jest przeznaczony dla innej grupy użytkowników i daje dostęp do różnego rodzaju informacji.

Jakie możliwości daje każdy z portali?

1. Portal Publiczny jest bezpłatny i ogólnodostępny. Bez zakładania konta można przeglądać obwieszczenia czy wyszukiwać informacje na temat postępowań prowadzonych wobec osób i podmiotów. Można też sprawdzić wykaz doradców restrukturyzacyjnych i dane odnośnie składników masy upadłości.
2. Portal Użytkownika Zarejestrowanego to z kolei serwis dla użytkowników posiadających konto na portalu. Umożliwia składanie wniosków i pism procesowych. Pozwala na przeglądanie akt postępowań oraz odbieranie związanej z nimi korespondencji.
3. Rejestr dla Organów Administracji Publicznej stworzono z myślą o organach zobowiązanych do umieszczania w rejestrze informacji o danych podmiotach i osobach.
4. Portal Użytkowników Branżowych przeznaczony jest dla syndyków, nadzorców oraz zarządców, którzy wykonują czynności w postępowaniach upadłościowych i restrukturyzacyjnych.

Podsumowanie

Według raportu Krajowego Rejestru Długów z 2021 roku wierzytelności dłużników w Polsce przekraczają sumę 59 mld zł. Ponad 47 mld PLN to długi konsumentów, 11,6 mld PLN to wierzytelności firm. Te duże liczby udowadniają, że rejestr dłużników z rzetelnymi i aktualnymi danymi jest Polsce bardzo potrzebny. Dane o dłużnikach mogą pomóc w odzyskiwaniu należności, weryfikowaniu wiarygodności osób i firm, zabezpieczaniu transakcji i umów oraz mają zastosowanie prawne i procesowe w postępowaniach karnych i tych wynikających ze stosunków cywilnych.